Vraag 16
Het product van de vervalreactie is Y-90 en bij het verval komt β--straling vrij. Het atoomnummer van Yttrium is 39 (Binas tabel 25,40A of 99). Uitgeschreven wordt de vervalvergelijking……… → 9039Y + 0-1β
Door gelijkstellen van het massa- en ladingsgetal links en rechts van de pijl komen we achter het massagetal en atoomnummer van de stof die vervalt. De naam van de stof vinden we vervolgens met het atoomnummer in Binas. De complete vervalvergelijking wordt dan
9038Sr → 9039Y + 0-1β
Vraag 17
De 90Y-isotoop die bij de vervalreactie ontstaat is zelf óók weer radioactief zal verder vervallen. In Binas tabel 25 is te vinden dat dit gaat via β- gecombineerd met γ-verval waardoor er ook gammastraling vrij zal komen.Vraag 18
Zie afbeelding hieronder. De deeltjes komen vanuit de bron en bewegen naar boven. Omdat de deeltjes zelf negatief zijn betekent dat de stroomrichting de andere kan op is en naar beneden wijst (blauwe pijl). Op de deeltjes werkt een lorentzkracht die de deeltjes naar de GM-sensor toe buigt (rode pijl). Met de linkerhandregel of de FBI-regel volgt dan de richting van het magneetveld dat op de deeltjes werkt (groene veldlijnen). Buiten een magneet lopen veldlijnen altijd van de noordpool naar de zuidpool. De rechterkant van de magneet is dus de noordpool en de linkerkant de zuidpool.Vraag 19
De deeltjes volgen een (deel van een) cirkelbaan. Dit betekent dat op de deeltjes een middelpuntzoekende kracht (Fmpz) moet werken. In dit geval is de lorentzkracht de kracht die voor de benodigde Fmpz zorgt. Er geldt dusFmpz = Florentz
De formule voor Fmpz vinden we in Binas tabel 35-A2 en die voor lorentzkracht op een bewegend geladen deeltje in tabel 35-D3. Invullen geeft
m·v2/r = B·q·v
m·v2 = B·q·v·r
m·v = B·q·r
v = B·q·r/m
Vraag 20
β--straling bestaat uit snel bewegende elektronen. De lading van het elektron (elementair ladingsquantum) en de massa van een elektron vinden we in Binas tabel 7. We vullen in in de formuleB = 0,1 T
q = 1,602·10-19
r = 0,20 m
m = 9,109·10-31 kg
We vinden dan
v = 3,5174·109 ms-1
Dit is meer dan 10 keer de lichtsnelheid (3,0·108 ms-1) en kan dus niet kloppen. Kennelijk zijn er dus relativistische effecten te verwachten.
Vraag 21
Ook als er geen bron in de buurt is zal een GM-teller altijd straling registreren. Dit is achtergrondstraling afkomstig van kosmische straling, radioactieve isotopen in de materialen om ons heen.Vraag 22
Dat er tóch meer straling geregistreerd wordt als de bron in de buurt van de GM-teller komt (ondanks de loden afscherming) komt omdat de β--deeltjes verstrooid kunnen worden door de luchtmoleculen. Een deel van de β--deeltjes kan hierdoor ook zonder magneet in de detector terechtkomen en geregistreerd worden.
Vraag over "Om het hoekje"?
Hou mijn naam verborgen voor andere bezoekersEerder gestelde vragen | Om het hoekje
Op zaterdag 10 mei 2025 om 17:02 is de volgende vraag gesteld
Is bij vraag 22: 'Omdat er nu meer bétadeeltjes in de lucht zijn, is de kans groter dat ze tegen de sensor aankomen dan toen er alleen achtergrondstraling was. dus daarom meet de GM-sensor meer straling dan in de eerste meetreeks.' ook goed? alvast bedankt!
Erik van Munster reageerde op zaterdag 10 mei 2025 om 19:45
Er zitten inderdaad meer betadeeltjes in de lucht als de bron er wel is maar je moet ook iets zeggen over hoe deze dan in de detector komen. Ze gaan normaal in een rechte lijn vanaf de bron en zouden dus nooit de detector kunnen bereiken. Ténzij ze afgebogen worden en dat is waar ze eigenlijk naar vragen: hoe komt het dat ze tóch van richting kunnen veranderen zonder magneet.
Is bij vraag 22: 'Omdat er nu meer bétadeeltjes in de lucht zijn, is de kans groter dat ze tegen de sensor aankomen dan toen er alleen achtergrondstraling was. dus daarom meet de GM-sensor meer straling dan in de eerste meetreeks.' ook goed? alvast bedankt!
Erik van Munster reageerde op zaterdag 10 mei 2025 om 19:45
Er zitten inderdaad meer betadeeltjes in de lucht als de bron er wel is maar je moet ook iets zeggen over hoe deze dan in de detector komen. Ze gaan normaal in een rechte lijn vanaf de bron en zouden dus nooit de detector kunnen bereiken. Ténzij ze afgebogen worden en dat is waar ze eigenlijk naar vragen: hoe komt het dat ze tóch van richting kunnen veranderen zonder magneet.
Op vrijdag 25 apr 2025 om 13:27 is de volgende vraag gesteld
hallo,
Ik snap vraag 17 niet. Wat moet er precies neerzetten zodat je het punt krijg? Hoe beredeneren ze dat?
Erik van Munster reageerde op vrijdag 25 apr 2025 om 13:45
Je moet in je antwoord laten zien dat Y-90 (het antwoord op de vorige vraag) daarna vérder vervalt waarbij ook gammastraling vrijkomt. Als dit uit je antwoord blijkt krijg je het punt voor deze vraag.
hallo,
Ik snap vraag 17 niet. Wat moet er precies neerzetten zodat je het punt krijg? Hoe beredeneren ze dat?
Erik van Munster reageerde op vrijdag 25 apr 2025 om 13:45
Je moet in je antwoord laten zien dat Y-90 (het antwoord op de vorige vraag) daarna vérder vervalt waarbij ook gammastraling vrijkomt. Als dit uit je antwoord blijkt krijg je het punt voor deze vraag.
Op zondag 14 apr 2024 om 15:28 is de volgende vraag gesteld
Hoi, Ik snap vraag 18 niet. Ik kon niet uithalen hoe de beta deeltjes bewegen en wat de stroomrichting is want er is niets over gezegd. Er staat wel waar de beta deeltjes zijn en was de links en recht kant maar verder staat er geen andere. Dus hoe moest ik alles wat u heeft uitgelegd en wat zij zeiden eruit halen en uit leggen? Ik snap er niks van.
Op zondag 14 apr 2024 om 16:22 is de volgende reactie gegeven
De opgave gaat over een radioactieve bron die betastraling uitzendt (elektronen). Deze straling gaat vanuit de bron alle kanten op maar deze opgave gaat alleen over de straling die vanuit de bron recht omhoog gaat.
De betadeeltjes zijn negatief geladen en bij bewegende negatief geladen deeltjes geldt altijd dat de stroomrichting tegengesteld is aan de snelheid van het deeltjes. Vandaar het dat het blauwe pijltje dat de stroomrichting aangeeft naar de bron toewijst ipv ervan af.
Het afbuigen van de richting komt door het magneetveld. Zie de videoles over lorentzkracht. Daarin wordt ook uitgeleged hoe het zit met de snelheid en stroomrichting van negatieve deeltjes.
Hoi, Ik snap vraag 18 niet. Ik kon niet uithalen hoe de beta deeltjes bewegen en wat de stroomrichting is want er is niets over gezegd. Er staat wel waar de beta deeltjes zijn en was de links en recht kant maar verder staat er geen andere. Dus hoe moest ik alles wat u heeft uitgelegd en wat zij zeiden eruit halen en uit leggen? Ik snap er niks van.
Op zondag 14 apr 2024 om 16:22 is de volgende reactie gegeven
De opgave gaat over een radioactieve bron die betastraling uitzendt (elektronen). Deze straling gaat vanuit de bron alle kanten op maar deze opgave gaat alleen over de straling die vanuit de bron recht omhoog gaat.
De betadeeltjes zijn negatief geladen en bij bewegende negatief geladen deeltjes geldt altijd dat de stroomrichting tegengesteld is aan de snelheid van het deeltjes. Vandaar het dat het blauwe pijltje dat de stroomrichting aangeeft naar de bron toewijst ipv ervan af.
Het afbuigen van de richting komt door het magneetveld. Zie de videoles over lorentzkracht. Daarin wordt ook uitgeleged hoe het zit met de snelheid en stroomrichting van negatieve deeltjes.
Op woensdag 7 feb 2024 om 19:59 is de volgende vraag gesteld
Bij vraag 22 gaat het over moleculen en lucht etc. Ik moest denken aan het magnetisch veld van de aarde wat hierop misschien invloed heeft is dit fout?
Op woensdag 7 feb 2024 om 20:48 is de volgende reactie gegeven
In deze opgave gaat het om het magneetveld van de grote magneet die in de opstelling staat. Niet het magneetveld van de aarde. Dat is namelijk veel te zwak.
Bij vraag 22 gaat het over moleculen en lucht etc. Ik moest denken aan het magnetisch veld van de aarde wat hierop misschien invloed heeft is dit fout?
Op woensdag 7 feb 2024 om 20:48 is de volgende reactie gegeven
In deze opgave gaat het om het magneetveld van de grote magneet die in de opstelling staat. Niet het magneetveld van de aarde. Dat is namelijk veel te zwak.
Op vrijdag 12 mei 2023 om 18:43 is de volgende vraag gesteld
Bij vraag 18 zegt u:” Buiten een magneet lopen veldlijnen altijd van de noordpool naar de zuidpool. De rechterkant van de magneet is dus de noordpool en de linkerkant de zuidpool. de veldlijnen lopen toch altijd van noord naar zuid? Ook binnen een magneet? Of wat bedoelt u daarmee?
Op vrijdag 12 mei 2023 om 18:57 is de volgende reactie gegeven
De magnetische veldlijnen (groen in de afbeelding) lopen inderdaad van N naar Z. Maar de veldlijnen lopen door in het metaal van de magneet zelf. Staat niet getekend maar ze lopen onderdoor van de Z terug naar de N. Magnetische veldlijnen zijn altijd gesloten en hebben nooit een begin en eind.
Voor de richting geldt:
Buiten de magneet is de richting van N naar Z
Binnen de magneet is de richting van Z naar N.
Bij vraag 18 zegt u:” Buiten een magneet lopen veldlijnen altijd van de noordpool naar de zuidpool. De rechterkant van de magneet is dus de noordpool en de linkerkant de zuidpool. de veldlijnen lopen toch altijd van noord naar zuid? Ook binnen een magneet? Of wat bedoelt u daarmee?
Op vrijdag 12 mei 2023 om 18:57 is de volgende reactie gegeven
De magnetische veldlijnen (groen in de afbeelding) lopen inderdaad van N naar Z. Maar de veldlijnen lopen door in het metaal van de magneet zelf. Staat niet getekend maar ze lopen onderdoor van de Z terug naar de N. Magnetische veldlijnen zijn altijd gesloten en hebben nooit een begin en eind.
Voor de richting geldt:
Buiten de magneet is de richting van N naar Z
Binnen de magneet is de richting van Z naar N.
Op maandag 8 mei 2023 om 12:48 is de volgende vraag gesteld
Hallo, mag je bij vraag 16 ipv een beta- deeltje ook e- opschrijven?
Op maandag 8 mei 2023 om 16:24 is de volgende reactie gegeven
Ja: je mag het β of e noemen maar wél met kloppend ladings- en massagetal. In dit geval dus 0 (massa) en -1 (lading).
Hallo, mag je bij vraag 16 ipv een beta- deeltje ook e- opschrijven?
Op maandag 8 mei 2023 om 16:24 is de volgende reactie gegeven
Ja: je mag het β of e noemen maar wél met kloppend ladings- en massagetal. In dit geval dus 0 (massa) en -1 (lading).