GoogleSpreadsheets | Excel

Natuurkundegrafiek maken in Google Spreadsheets

In onderstaande 8 videolessen leg ik uit hoe je van een reeks meetgegevens een grafiek maakt en hoe je hierdoor een trendlijn trekt. Ook leg ik uit hoe je meerdere grafieken in één diagram zet. Je kunt het voorbeeld waar ik aan werk ook zelf bekijken (VoorbeeldSpreadsheet) Ik werk in de video met de Nederlandse versie van Google Spreadsheets. Hou er rekening mee dat Google Spreadsheets steeds vernieuwd en verbeterd wordt. Soms kunnen knoppen en opties op een andere plaats zitten of in een ander menu staan.

Natuurkundegrafiek maken in Excel

Hieronder leg ik uit hoe je van een reeks meetgegevens een grafiek maakt en hoe je hierdoor een trendlijn trekt. Ook leg ik uit hoe je meerdere grafieken in één diagram zet. Wil je het voorbeeld zelf op je eigen computer bekijken?
Download het hier: voorbeeldgrafiek.xls

Getallen in kolommen

Voordat je een grafiek kunt maken moet je de getallen in Excel invoeren. Dit doe je in kolommen. Het is de gewoonte om de onafhankelijke grootheid links te zetten (deze komen straks op de x-as) en de afhankelijk grootheid rechts (deze komen straks op de y-as). De getallen zelf voer je zonder eenheid in. Het is gebruikelijk (maar het hoeft niet) om bovenaan de kolom aan te geven welke grootheid en eenheid bij de kolom hoort.

Grafiektype 'Spreiding'

Voor maken van de grafiek moet je eerst de cellen waar de meetwaarden staan selecteren. Dit doe je door met de muis over de cellen te slepen waarin je de getallen hebt ingevoerd. Hierna kies je in het menu boven voor 'Invoegen'. In de menubalk die nu bovenin verschijnt kun je kiezen voor verschillende grafiektypes. Het grafiektype je moet hebben is "Spreiding". In de Engelse versie van Excel heet dit type "XY-diagram". Je kunt bij Spreiding ook weer kiezen voor meerdere opties. Kies degene die alléén de markeringen (meetpunten) weergeeft en NIET de optie met een lijn.

Aanpassen van de assen

De grafiek staat nu als het goed is op je scherm. De assen zijn automatisch aangepast aan de meetwaarden en als het goed is staan alle meetpunten nu in de grafiek. Toch kan het zo zijn dat je de getallen op de as wil aanpassen. Dit kan door met je rechtermuistoets op een getal bij de as te klikken en voor "As opmaken" te kiezen. Je kunt nu veranderen wat de maximale en minimale waarden op de as zijn en ook het lettertype en zo.

As-titels

Bij natuurkunde ben je altijd verplicht om bij de assen aan te geven welke grootheid staat aangegeven en welke eenheid hierbij gebruikt is. Als je op het diagram klikt zie je bovenin de optie "Indeling" staan onder "Hulpmiddelen voor grafieken". Als je hierop klikt zie je vanzelf "Astitels" verschijnen in de menubalk. Kies voor zowel de horizontale als de verticale as voor het toevoegen van een astitel. Als je hierna in de grafiek zelf op de astitel klikt kun je deze zelf aanpassen. Eventueel kun je op deze manier ook zelf een grafiektitel toevoegen.

Trendlijn toevoegen

Vaak moet je bij natuurkunde door de meetpunten een lijn tekenen die zo goed mogelijk bij de meetpunten past. Als je in Excel kiest voor een lijn tussen meetpunten verbindt Excel gewoon de meetpunten met elkaar. Dit is echter NIET hoe je bij natuurkunde een lijn door meetpunten trekt dus we moeten een andere manier gebruiken om Excel te laten doen wat we willen. In Excel heet een lijn die zo goed mogelijk bij de meetpunten past een "trendlijn". Als je op het diagram kiest en weer voor "indeling" kiest zie je ook de optie "Trendlijn" staan. Als je hierop klikt en kiest voor "meer Opties" kun je alles precies zo instellen als je wilt. Als je een rechte lijn wilt kies je voor "Lineair". Als je de lijn door het punt (0,0) wil laten lopen kun je het "Snijpunt met de Y-as" instellen op 0. Ook kun je de vergelijking van de lijn in de grafiek laten opnemen. Zo weet je ook meteen de richtingscoefficient.

Meer opties

Deze handleiding is alleen bedoeld om te laten zien hoe je snel een goede grafiek krijgt die je kunt gebruiken in je natuurkundeverslag maar je kunt nog veel meer met Excel. Als je met de rechtermuistoets op het diagram klikt kun je bijvoorbeeld via "Gegevens Selecteren" een tweede grafieklijn toevoegen aan je diagram. (Handig om te weten is dat een grafiek een 'Reeks' heet in Excel*). Je kunt Excel ook heel goed gebruiken om van alles uit te rekenen of om een coördinatentranformatie te doen als je een verband wil onderzoeken. Ook kun je van alles aan het uiterlijk van je grafiek aanpassen: van de lijndiktes van de rasterlijntjes tot de symbooltjes van de meetpunten. Meer informatie kun je vinden in Excel zelf. Bijvoorbeeld in de online handleiding of via de helppagina's. Maar je kunt er ook achter komen door het gewoon te proberen.

*De woorden 'diagram' en 'grafiek' worden vaak door elkaar gebruikt. Ook ik ben hier niet altijd consequent in. Officieel heet het plaatje met een ruitjesachtergrond waarin m.b.v. meerdere assen meetpunten in worden gezet een 'diagram'. Een serie meetwaarden die bij elkaar horen en die in een diagram wordt weergegeven wordt een 'grafiek' genoemd. Een diagram kan meerdere grafieken bevatten.