Inloggen

Aardrotatie

Deze uitwerking hoort bij opgave 9 uit het hoofdstuk "Cirkelbeweging & Gravitatie VWO". De opgaven zijn te vinden in FotonCirkelbewegingGravitatieVWO.pdf

Opgave a

Voor de baansnelheid geldt

vbaan = 2π·r/T

Invullen van de aardstraal (BINAS tabel 31) r = 6,371·106 m en T = 86400 s (24 uur) geeft vbaan = 2π· 6,371·106 / 86400 = 463,31219 ms-1. Afgerond (op 4 cijfers!) is dit 463,3 ms-1.

Opgave b

Invullen van Fmpz = m·v2/r geeft Fmpz = 50,0· 463,312192 / 6,371·106 = 1,68465 N. Afgerond is dit 1,68 N.

Opgave c

Een weegschaal meet niet de massa van een voorwerp maar de kracht die een voorwerp op de weegschaal uitoefent en rekent deze vervolgens om naar een massa via de zwaartekrachtsversnelling. Op de evenaar is de resulterende kracht niet gelijk aan nul maar gelijk aan Fmpz. De zwaartekracht is hetzelfde als op de noordpool maar de normaalkracht is zodanig dat de resulterende kracht op 1,68465 N uitkomt. In plaats van 50,0·9,81 = 490,05000 is de normaalkracht dus 490,05000 - 1,68465 = 488,81535 N. Dit betekent dat ook de kracht die Frederique op de weegschaal uitoefent kleiner zal zijn. De grootte van deze kracht is immers, volgens de 3e wet van Newton, gelijk aan de normaalkracht. Aangezien de weegschaal dezelfde is die op de noordpool gebruikt is zal deze dus ook een kleinere massa aangeven. De kracht die Frederique op de weegschaal uitoefent op de weegschaal is 1,68465 / 50·9,81 = 0,34346 % kleiner dan de kracht die ze op de noordpool op de weegschaal uitoefende. De weegschaal zal dus ook een massa aangeven die 0,34346 % kleiner is. 0,34346 % van 50,0 kg is 0,17173 kg. De weegschaal zal dus 50,0 - 0,17173 kg = 49,82827 kg aangeven. Bij optellen en aftrekken geldt dat afgerond wordt op het kleinste aantal cijfers achter de komma dus dit is afgerond 49,8 kg.

Opgave d

Zie middelste afbeelding hieronder. In Nederland is de straal van de baan die we afleggen tijdens een rotatie van de aarde kleiner. Vanuit de hoek van 52° gezien is rNederland de aanliggende zijde en r (de aardstraal) de schuine zijde. Er geldt dus

cos 52° = rNederland / r

rNederland = cos 52° ·r = cos 52° ·6,371·106 = 3,92238·106 m

Voor de baansnelheid geldt

vbaan = 2π·r/T

Invullen van rNederland = 3,92238·106 m en T = 86400 s (24 uur) geeft vbaan = 285,24352 ms-1.

Voor de middelpuntzoekende kracht geldt

Fmpz = m·v2/r

Fmpz = 50,0· 285,243522 / 3,92238·106 = 1,037175 N

Afgerond (op 3 cijfers!) is dit 1,04 N. Richting is, in de afbeelding, horizontaal naar rechts.

Opgave e

Zie rechter afbeelding. De resulterende kracht staat niet loodrecht op het aardoppervlak maar kan ontbonden worden in twee componenten. De component langs het aardoppervlak (Fx) wordt opgebracht door de schuifwrijving, de component loodrecht op het oppervlak (Fy) wordt opgebracht door de zwaartekracht. Via de middelste afbeelding is te zien dat de hoek tussen Fy en Fres een Z-hoek vormt met de hoek van 52°. Deze hoek is dus ook 52°. Vanuit deze hoek is Fy de aanliggende zijde en Fres de schuine zijde dus

Fy = cos 52° · Fres = cos 52° ·1,037175 N = 0,63855 N

De normaalkracht en de kracht die Frederique op de weegschaal uitoefent is dan (50·9,81) - 0,63855 = 489,86145 N. Dit is 0,13018 % lager dan de normaalkracht op de noordpool. De gemeten massa is dan dus 0,13018 % lager dan 50,0 kg. Dit is 0,065092 kg lager. De gemeten massa is dan dus 50,0 - 0,065092 = 49,93491 kg. Afgerond 49,9 kg.

In de praktijk worden nauwkeurige weegschalen geijkt voor de plaats op aarde waar de weegschaal gebruikt wordt. Behalve de effecten van de aardrotatie moet er ook rekening mee gehouden worden dat de aarde niet helemaal bolvormig is en dat er lokaal, door afwijkende massaverdeling in het binnenste van de aarde, afwijkingen kunnen zijn in de lokale zwaartekracht. Hier hebben we in deze opgave geen rekening mee gehouden.


Vraag over opgave "Aardrotatie"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Aardrotatie

Op donderdag 1 feb 2024 om 11:18 is de volgende vraag gesteld
Dag Erik,

Bij C wordt aangegeven dat Fmpz wordt afgetrokken van Fz. De enige situatie dat je de krachten mag aftrekken is als de kracht de andere kant opstaat. Maar de Fmpz staat toch altijd naar het middelpunt gericht?

Ik zou dan denken dat je Fz en Fmpz moet optellen om bij de normaalkracht uit te komen. Want als er een resulterende kracht naar beneden blijft staan, dan moet de weegschaal daar toch voor compenseren om jouw gewicht te blijven dragen?

Erik van Munster reageerde op donderdag 1 feb 2024 om 14:57
De krachten moeten inderdaad in tegengestelde of parallele richting staan maar vraag c gaat over de evenaar en daar is dit zo.

De enige twee krachten die werken zijn Fz en de normaalkracht (Fn). Die heffen elkaar omdat ze tegengesteld zijn en even groot. Maar in dit geval nét niet even groot. Fn is net ietsje kleiner. Resultaat is dat er een kleine resulterende kracht over blijft. Dit is de Fmpz.

(Fmpz is altijd de resulterende kracht van andere krachten die ergens op werken. Fmpz is nooit een op zichzelf staande kracht maar wordt “geleverd” door een of meer echte krachten)

Op donderdag 1 feb 2024 om 16:03 is de volgende reactie gegeven
Bedankt voor uw tijd! Ik vind dat best lastig om goed te snappen. Maar eigenlijk mag ik er dus altijd vanuit gaan dat Fmpz geen invloed heeft op de normaalkracht. Want anders spreek je niet meer van een Fres. Dus dat is dan de reden dat je Fmpz van Fz aftrekt?

Erik van Munster reageerde op donderdag 1 feb 2024 om 17:03
Fmpz is altijd het resultaat van andere krachten.

Als de aarde niet zou draaien zouden Fn en Fz elkaar opheffen. Bij elkaar zijn ze dan nul dus

Fz - Fn = 0

Maar als de aarde wél draait moet de uitkomst niet nul zijn maar moet de resulterende kracht uitkomen op de benodigde Fmpz. Dus

Fz - Fn = Fmpz

Als je dit omschrijft staat er

Fz = Fmpz + Fn

Fz - Fmpz = Fn

Omdat ze hier in deze opgave Fn vragen trek je Fz van Fmpz af. Ik vind het zelf altijd het handigst om Fmpz hetzelfde te zien als Fres. Fres is op zichzelf geen kracht maar het resultaat van alle andere krachten.

Op vrijdag 2 feb 2024 om 11:33 is de volgende reactie gegeven
Bedankt, nu snap ik hem!


Bekijk alle vragen (15)



Op dinsdag 23 mei 2023 om 11:47 is de volgende vraag gesteld
Vraag over begrippen. Bij c is sprake van zwaartekracht en Fmpz. Kracht is een vector met grootte en richting.
Wat is de richting van zowel de zwaartekracht als de Fmpz bij C? (situatie is evenaar)

gr.

Bert













gr.

Bert

Erik van Munster reageerde op dinsdag 23 mei 2023 om 12:25
Op de evenaar zal de richting van zowel de zwaartekracht als de Fmpz naar het middelpunt van de aarde zijn.

(Er zal ook normaalkracht zijn. De richting hiervan is juist de andere kant op: weg van het middelpunt. Fmpz is de resulterende kracht van Fz en Fnormaal. Omdat Fnormaal iets kleiner is dan Fz is de resulterende Fmpz naar het middelpunt van de aarde gericht)

Op maandag 5 jun 2023 om 20:34 is de volgende reactie gegeven
Excuus voor mijn worsteling met deze begrippen. Zowel de Fz als de Fmpz zijn naar het midden gericht, hebben dus dezelfde richting, maar verschillen in grootte. De vectoren worden daarom toch lineair opgeteld? Indien de Normaalkracht uitsluitend de Fz compenseert begrijp ik mathematisch dat Fn is gelijk aan Fz minus Fmpz. Is dat natuurkundig het geval?

Erik van Munster reageerde op maandag 5 jun 2023 om 20:47
Ja klopt: Fn = Fz - Fmpz.

Fz is dus inderdaad ietsje groter dan Fn en het verschil is de Fmpz.


Op woensdag 26 apr 2023 om 15:42 is de volgende vraag gesteld
bij E een typefout? De tekst meldt dat de hoek tussen Fx en Fres 52 graden is. Bedoeld wordt Fy en Fres?

Erik van Munster reageerde op woensdag 26 apr 2023 om 16:59
Klopt, daar moet inderdaad Fy staan op die plaats. Ik ga het verbeteren.


Op woensdag 26 apr 2023 om 15:14 is de volgende vraag gesteld
Bij D wordt ook de richting van de mpz kracht gevraagd. staat niet expliciet in de tekst van het antwoord, maar dat is de richting van de Fres dus 52 graden?

Bert

Erik van Munster reageerde op woensdag 26 apr 2023 om 17:00
Inderdaad. Fmpz wijst naar het middelpunt van de cirkel die we rond de aardas beschrijven. In het plaatje is dit horizontaal naar rechts.


Op donderdag 30 jun 2022 om 16:34 is de volgende vraag gesteld
Hallo, ik dacht dat je alleen op 2 significante cijfers zou kunnen komen aangezien een dag '24 uur' duurt

Erik van Munster reageerde op donderdag 30 jun 2022 om 17:37
Zou inderdaad zo zijn als bv “t = 24 uur” gegeven zou zijn. Maar hier is het geen gegeven maar een afspraak. Een dag duurt 24 uur omdat we het met zijn allen zo afgesproken hebben dat we dag
opdelen in 24 stukjes die we een uur noemen. Vandaar dat het bij de significantie geen rol speelt en je alleen op de andere gegevens moet letten.


Op zaterdag 30 apr 2022 om 13:02 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Bij vraag c wordt er verder niet gesproken over sinus/cosinus.
Volgens bedoelt Dave hierbij vraag D.

Bij vraag D is Rnederland toch wel de overstaande en r de schuine zijde, de sinus moet hierbij gebruikt worden toch? Bij de antwoorden staat hier de cosinus

Erik van Munster reageerde op zaterdag 30 apr 2022 om 16:44
Bij vraag d (inderdaad niet c): Ten opzichte van de hoek van 52 zou het verticale stippellijntje de overstaande zijde zijn. De aanliggende zijde is de afstand van de hoek tot waar dit stippellijntje de horizontale lijn raakt. Hier staat geen R-nederland bij maar dit stukje is wél even lang als R-nederland dat erboven staat. R-nederland is dus wel de aanliggende zijde (en je gebruikt dus de cosinus).


Op dinsdag 11 jan 2022 om 23:10 is de volgende vraag gesteld
Hoi!

Ik heb bij vraag e dit gedaan:
1,04 N (antwoord d) / (50 x 9,81) = 0,0021
50 - 50 x 0,0021 = 49,9 kg

Mag dit ook?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 11 jan 2022 om 23:43
Kan opzich ook prima zo. Alleen moet je dan wel uitgaan van 0,6386 N en niet van 1,04 N. Je houdt dan rekening met het feit dat Fmpz niet loodrecht op het oppervlak staat.

(Omdat de kracht zo klein is maakt het voor het eindantwoord niet uit)


Op dinsdag 18 aug 2020 om 13:06 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Ik snap vraag c niet zo goed. Waarom is de normaalkracht op de evenaar kleiner dan op de Noordpool. Ik snap dat de resulterende kracht op de evenaar 1,68 N is, maar waarom is dat niet nog een extra kracht naast de Fz. Nu is de Fz niet meer gelijk aan de normaalkracht op de evenaar en ik dacht dat dat altijd het geval was.
Alvast bedankt

Erik van Munster reageerde op dinsdag 18 aug 2020 om 13:24
Als er evenwicht is en iets stilstaat is de normaalkracht inderdaad gelijk aan Fz zodat de resulterende kracht 0N is.

Maar, en dat is hier bijzonder, er is hier juist géén evenwicht vanwege de cirkelbeweging die je maakt als je op de evenaar staat. De resulterende kracht is in dit geval dus niet 0 N maar gelijk aan de Fmpz die nodig is voor de cirkelbeweging. Fz en Fnormaal heffen elkaar dus hier niet op.


Op zaterdag 16 jun 2018 om 11:29 is de volgende vraag gesteld
Hallo Erik,
Hoe kan het dat r in de tekening gelijk is aan 6,371 x 10^6? In de afbeelding lijkt deze straal namelijk veel korter dan deze equatorstraal...

Erik van Munster reageerde op zaterdag 16 jun 2018 om 20:35
De aarde is een bol en de afstand van het middelpunt tot het aardoppervlak is dus overal even groot. Kan natuurlijk best zijn dat de afstand korter lijkt maar als het goed is zou het niet uit moeten maken welke straal je tekent en als je het opmeet zou je echt hetzelfde moeten vinden.


Op zondag 24 dec 2017 om 11:09 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Bij vraag c staat:
"Vanuit de hoek van 52° gezien is rNederland de overstaande zijde en r (de aardstraal) de schuine zijde. Er geldt dus

cos 52° = rNederland / r"

Hoort dit niet sin 52 ... te zijn?

Erik van Munster reageerde op zondag 24 dec 2017 om 13:22
Dag Dave,
Hier moet had natuurlijk moeten staan "aanliggende zijde", vandaar de cosinus. Ik heb het inmiddels verbeterd. Dank voor je oplettendheid.

Erik


Op woensdag 22 nov 2017 om 14:18 is de volgende vraag gesteld
50,0· 463,31219^2 / 6,371·10^6 geeft mij = 1,68465 *10^12 N

Waarom word hier 1.68465 N gebruikt?

Erik van Munster reageerde op woensdag 22 nov 2017 om 15:01
Ik denk dat je op 1,68465 *10^12 uitkomt omdat je op je rekenmachine niet de exp-toets hebt gebruikt.

6,371·10^6 typ je in als 6,371 [EXP] 6

Als je niet de exp-toets gebruikt moet je er in ieder geval haakjes om zetten. Dus (6,371·10^6). Reken nog maar eens na, volgens mij ligt het hier aan.


Op vrijdag 21 apr 2017 om 10:12 is de volgende vraag gesteld
Hallo, ik vroeg me af wanneer je nou de baanstraal moet gebruiken en wanneer de straal van de planeet zelf? Bij opgave a had ik bv de baanstraal genomen maar dat is fout.

Erik van Munster reageerde op vrijdag 21 apr 2017 om 10:59
Baanstraal betekent, zoals het woord al zegt, de straal van de baan. In dit geval van de aarde betekent dit de straal van de aardbaan om de zon heen. Met de straal van een planeet wordt de straal van het bolletje zelf bedoeld.

Deze opgave gaat, zoals je ook aan de plaatsjes hierboven kunt zien.over het bolletje zelf. Je hebt hier dus niet de baanstraal maar de straal nodig.


Op woensdag 15 mrt 2017 om 01:10 is de volgende vraag gesteld
hallo meneer, klopt dit bij vraag d?
' cos 52° = rNederland / rNederland '
moet het niet
' cos 52° = rNederland / r ' zijn?

Erik van Munster reageerde op woensdag 15 mrt 2017 om 08:55
Klopt, heb het net aangepast en het staat er nu goed. Dank voor je oplettendheid...


Op vrijdag 24 feb 2017 om 14:40 is de volgende vraag gesteld
Hoi,
Bij vraag 4c snap ik niet waarom 1,68465 / 50·9,81 = 0,34346 % wordt gedaan. Waarom wordt 1,68 gedeeld door 50*9,81?

Erik van Munster reageerde op vrijdag 24 feb 2017 om 16:19
50*9,81 is de zwaartekracht (Fz) die op een massa van 50 kg werkt. We willen hier weten hoeveel procent de resulterende kracht (Fres) is van Fz. Vandaar Fres/Fz.

Als we dit percentage weten weten we namelijk ook met hoeveel de massa afneemt die de weegschaal aangeeft.


Op maandag 6 feb 2017 om 20:13 is de volgende vraag gesteld
Ik heb in de uitwerkingen gekeken maar ik kom niet helemaal uit vraag 9c van de cirkelbewegingen,
want waarom is het gewicht van het meisje niet gelijk aan de zwaartekracht + de Fmpz?

Erik van Munster reageerde op maandag 6 feb 2017 om 22:41
[Ik heb je vraag even verplaats naar de opgave waar hij over gaat. Je kunt namelijk onder iedere opgave ook vragen stellen]

De vraag bij vraag c is niet het gewicht van het meisje maar wat de weegschaal aangeeft. De massa die een weegschaal aangeeft is gebaseerd op de kracht waarmee een weegschaal moet "terugduwen" om de massa die erop drukt in evenwicht te houden. Normaal gesproken is de nettokracht dan 0 N. Maar hier in dit geval niet. De nettokracht is hier gelijk aan 1,68 N gericht naar het middelpunt. Dit betekent dat de zwaartekracht en de duwkracht van de weegschaal elkaar niet in evenwicht houden maar dat de zwaartekracht 1,68 N gróter is dan de duwkracht van de weegschaal. De duwkracht van de weegschaal is dus de grootte van de zwaartekracht MIN 1,68 N. De weegschaal zal daarom dus een kleinere massa aangeven.


>> naar HAVO uitwerkingen

4 VWO


Algemeen VWO 1 Maatcilinder, 2 Metriek stelsel, 3 SI-eenheden, 4 Paardenkrachten, 5 Basiseenheden, 6 Kloppende formule, 7 Luchtwrijving, 8 Voorvoegsels, 9 Standaardnotatie, 10 Orde van grootte, 11 Meetfouten, 12 Oppervlakte, 13 Weerstand, 14 Binas, 15 Significante cijfers, 16 Spanning, 17 Precisie, 18 Afronden, 19 Berekeningen, 20 Omschrijven, 21 Magneetveld, 22 Gravitatieformule, 23 Interpoleren, 24 Grafiek, 25 Verbanden, 26 Kinetische energie, 27 Lichtintensiteit, 28 Coördinatentransformatie, 29 Snelheidsmodel, 30 Watermodel,

Beweging VWO 1 Trajectcontrole, 2 Onweersbui, 3 Naar school, 4 Rondje aarde, 5 Inhaalmanoeuvre, 6 Lichtsnelheid, 7 Optrekkende auto, 8 Landingsbaan, 9 Lift, 10 Botsing, 11 Katapult, 12 Maansprong, 13 Sprint, 14 Vallende bal, 15 Trilling, 16 Jan-van-Gent,

Krachten VWO 1 Kopstaart-methode, 2 Sleepboten, 3 Horizontaal verticaal, 4 Rechte hoek, 5 Grafisch ontbinden, 6 Componenten, 7 Zwaartekracht, 8 Veerkracht, 9 Straatlamp, 10 Katrollen, 11 Normaalkracht, 12 Stroomlijn, 13 Tegenwind, 14 Glijbaan, 15 Schuifwrijving, 16 Krachtsoorten, 17 Wetten van Newton, 18 Krachtenevenwicht, 19 Valversnelling, 20 Skaten, 21 Afdaling, 22 Slinger, 23 Bergtrein, 24 Lift, 25 Take-off, 26 Knikker, 27 Boeing, 28 Atwood, 29 Trein, 30 Onderwatermodel,

Elektrische Schakelingen VWO 1 Lampjes, 2 Schema, 3 Bliksemafleider, 4 Koper, 5 Volt, 6 Inslagspanning, 7 Ohmse weerstand, 8 Gloeilampje, 9 Isolator, 10 Geleidbaarheid, 11 Waterzuiverheid, 12 Samenstellen, 13 Vervangingsweerstand, 14 Spanningswet, 15 Stroomwet, 16 Serieschakeling, 17 Doorbranden, 18 Spanningsdeler, 19 Spanningsbron, 20 Parallelschakeling, 21 Drie weerstanden, 22 Hoofdstroom, 23 Puzzelen, 24 Draadweerstand, 25 Meetschakeling, 26 Schuifweerstand, 27 Bijzondere weerstanden, 28 Vermogen, 29 Opwarmen, 30 Gloeidraad, 31 LED lamp, 32 Penlite, 33 Zekering, 34 Beveiliging,

Energie & Arbeid VWO 1 Arbeid, 2 Vermoeidheid, 3 Eenheid, 4 Hoek, 5 Hijskraan, 6 Slee, 7 Optrekkende trein, 8 Helling, 9 Veer, 10 Definities, 11 Energiesoorten, 12 Kinetische energie, 13 Versnellen, 14 Eenparige versnelling, 15 Tennisbal, 16 Pakhuis, 17 Veerenergie, 18 Vallende steen, 19 Boogschieten, 20 Glijden, 21 Kanonschot, 22 Vermogen, 23 Katrollen, 24 Vergelijking, 25 Elektriciteitscentrale, 26 Voertuig, 27 Zonnepaneel, 28 Gravitatie-energie, 29 Benzineverbruik, 30 Valmodel,

5 VWO


Cirkelbeweging & Gravitatie VWO 1 Slijptol, 2 Draaimolen, 3 Fietstocht, 4 Middelpuntzoekende kracht, 5 Eenheid, 6 Fmpz, 7 Bocht, 8 Zweefmolen, 9 Aardrotatie, 10 Gravitatiekracht, 11 Gravitatieconstante, 12 Verband, 13 Appel, 14 Valversnelling, 15 Kepler, 16 Jupitermaantjes, 17 Exoplaneet, 18 Geostationair, 19 Gravitatie-energie, 20 Ellips, 21 Ontsnappingssnelheid, 22 Maanmodel,

Trillingen & Golven VWO 1 Trillingen, 2 Frequentie, 3 Oscilloscoop, 4 Fase, 5 Harmonische trilling, 6 Eenheid, 7 Duikplank, 8 Scooter, 9 Veermassa, 10 Gelijk lopen, 11 Resonantie, 12 Snelheid, 13 Slingerenergie, 14 Trillingsmodel, 15 Golflengte, 16 Golf op zee, 17 Longitudinaal/tranversaal, 18 Superpositie, 19 Resulterende ampl., 20 Interferentie, 21 Staande golven, 22 Reageerbuis, 23 Klankkast, 24 Gitaar, 25 Saxofoon, 26 Modulatie, 27 FM, 28 Sampling, 29 Datatransfer, 30 CD,

Elektromagnetisme VWO 1 Balletjes, 2 Elektrische lading, 3 Plastic staaf, 4 Elektroscoop, 5 Wet van Coulomb, 6 Veldsterkte, 7 Radiaal veld, 8 Twee ladingen, 9 Millikan, 10 Veldmodel, 11 Stroomkring, 12 Spanningsveld, 13 Versnelspanning, 14 Elektronvolt, 15 Lineaire versneller, 16 Magneten, 17 Magneetveld, 18 Veldlijnen, 19 Rechterhand draad, 20 Rechterhand spoel, 21 Linkerhand, 22 Lorentzkracht, 23 Ampere, 24 Massaspectrometer, 25 Elektromotor, 26 Luidspreker, 27 Flux, 28 Wet van Lenz, 29 Fluxverandering, 30 Dynamo, 31 Draaiend spoeltje, 32 Vallende magneet,

Materie & Moleculen VWO 1 Drie fasen, 2 Van der Waalskracht, 3 Welke fase?, 4 Brownse Beweging, 5 Molecuultheorie, 6 Atomen en moleculen, 7 Plasma, 8 Massa, 9 Kristalrooster, 10 Temperatuur, 11 Treinrails, 12 Thermometer, 13 Druk, 14 Raam, 15 Flesje, 16 Duikboot, 17 Wet van Boyle, 18 Algemene gaswet, 19 Druk en temperatuur, 20 Plantenkas, 21 Kringproces, 22 Warmte en temperatuur, 23 Warmtetransport, 24 Koelkast, 25 Opwarmen, 26 Warmtecapaciteit, 27 Geiser, 28 Friteuse, 29 Hoefijzer, 30 Afkoelingsmodel,

Biofysica VWO 1 Hartslag, 2 mmHg, 3 Bloeddrukmeting, 4 Bloedstroom, 5 Bloedvat, 6 Vatenstelsel, 7 Gehoorgang, 8 Binnenoor, 9 Lichaamsoppervlak, 10 Waterijs, 11 Lichtmicroscoop, 12 Fluorescentie, 13 GFP, 14 Elektronenmicroscoop, 15 Zwemblaas, 16 Parasaurolophus,

Geofysica VWO 1 Aardmagnetisme, 2 Noorderlicht, 3 P-golf, 4 S-golf, 5 Seismograaf, 6 Epicentrum, 7 Tsunami, 8 Mount Everest, 9 Grace, 10 Aardmassa, 11 Massamiddelpunt, 12 Dichtheid, 13 Appelschil, 14 Lava, 15 Datering,

6 VWO


Sterren & Straling VWO 1 Elektromagnetisch spectrum, 2 Stralingssoort, 3 Lichtsnelheid, 4 Lichtjaar, 5 Continu of lijn?, 6 Zwarte straler, 7 Planckkrommen, 8 Kleurtemperatuur, 9 Gasspectrum, 10 Spectraallijnen, 11 Zonnespectrum, 12 Sterspectra, 13 Wet van Wien, 14 Spectraaltype, 15 Stefan-Boltzmann, 16 Lichtkracht, 17 Kwadratenwet, 18 Zonneconstante, 19 Afstandsbepaling, 20 Superreus, 21 Hertzsprung-Russel, 22 Sterevolutie, 23 Sterpopulatie, 24 Telescoop, 25 Hubble Space Telescope, 26 Dopplereffect, 27 Zonnerotatie, 28 Oerknal,

Quantum- & Atoomfysica VWO 1 Laserpointer, 2 Rutherford, 3 Bohr, 4 Energieniveaus, 5 Aangeslagen toestand, 6 Lijnenspectrum, 7 Waterstofspectrum, 8 Ionisatie-energie, 9 Buiging, 10 Dubbelspleet, 11 Foto-elektrisch effect, 12 Foto-elektronen, 13 Golf/Deeltjes-dualiteit, 14 Brogliegolven, 15 Dubbelspleet Elektronen, 16 Golf of deeltje, 17 Luchtdeeltjes, 18 Elektronendiffractie, 19 Deeltje in een doos, 20 Waterstofatoom, 21 Waarschijnlijkheid, 22 Schrödinger's kat, 23 Tunneleffect, 24 Ontsnappingskans, 25 Heisenberg, 26 Nulpuntsenergie, 27 Omschrijvingen, 28 Inktwisser,

Ioniserende Straling VWO 1 Samenstelling, 2 Massa en ladingsgetal, 3 Vervalvergelijking, 4 Ontstaan, 5 Vervalreeks, 6 Halveringstijd, 7 Logaritme, 8 Vervalmodel, 9 Grootste activiteit, 10 Activiteit, 11 Raaklijn, 12 Ionisatie, 13 Dracht, 14 Geiger-Müllerbuis, 15 Dosimeter, 16 Activiteitsmeting, 17 Röntgenbuis, 18 Doorgelaten straling, 19 Loodschort, 20 Aluminiumfolie, 21 Röntgenfoto, 22 Contrastmiddel, 23 CT-scan, 24 MRI, 25 Echoscopie, 26 PET, 27 Medische beelden, 28 Kernramp, 29 Verhoogd risico, 30 Stralingsdosis, 31 Radiotherapie, 32 Longen,

Kernen & Deeltjes VWO 1 Einstein, 2 Massaverschil, 3 K-vangst, 4 Vervalsoort, 5 Bindingsenergie, 6 Kunstmatige kernreactie, 7 Splijtingsreactie, 8 Kernenergie, 9 Splijtstof, 10 Kernfusie, 11 Standaardmodel, 12 Quarks, 13 Leptonen, 14 Zonneneutrino's, 15 Kosmische straling, 16 LHC,

Relativiteit VWO 1 Fizeau, 2 Michelson-Morley, 3 Ruimtetijd-diagram, 4 Lichtkegel, 5 Trein, 6 Straaljager, 7 Lengtecontractie, 8 Muon, 9 Ruimteas tekenen, 10 Tijddilatatie, 11 Gelijktijdigheid, 12 Snelheden optellen, 13 Relativistische massa, 14 Kinetische energie, 15 Zwaartekracht, 16 Zwart gat,

4 HAVO


Algemeen HAVO 1 Meter, 2 Kilogram, 3 SI-eenheden, 4 Paardenkrachten, 5 Basiseenheden, 6 Zelfde eenheid, 7 Kloppende formule, 8 Groter of kleiner, 9 Voorvoegsels, 10 Exponent, 11 Schatten, 12 Aflezen, 13 Weerstand, 14 Binas, 15 Significante cijfers, 16 Spanning, 17 Precisie, 18 Afronden, 19 Berekeningen, 20 Cilinder, 21 Sinaasappel, 22 Omschrijven, 23 Magneetveld, 24 Gravitatieformule, 25 Interpoleren, 26 Grafiek, 27 Onbekende vloeistof, 28 Verbanden, 29 Kinetische energie, 30 Lichtintensiteit,

Beweging HAVO 1 Stroboscoop, 2 Trajectcontrole, 3 Onweersbui, 4 Naar school, 5 Rondje aarde, 6 Inhaalmanoeuvre, 7 Lichtsnelheid, 8 Versnelling, 9 Afremmen, 10 Optrekkende auto, 11 Landingsbaan, 12 Lift, 13 Botsing, 14 Vallen, 15 Katapult, 16 Maansprong, 17 Sprint, 18 Vallende bal, 19 Trilling, 20 Jan-van-Gent,

Krachten HAVO 1 Kop-staartmethode, 2 Sleepboten, 3 Horizontaal verticaal, 4 Rechte hoek, 5 Ontbinden, 6 Componenten, 7 Grootte, 8 Tillen, 9 Pythagoras, 10 Zwaartekracht, 11 Veerkracht, 12 Straatlamp, 13 Katrollen, 14 Normaalkracht, 15 Helling, 16 Wrijvingskracht, 17 Tegenwind, 18 Schuifwrijving, 19 Krachtsoorten, 20 Speeltuin, 21 Hefboom, 22 Momentsleutel, 23 Arm bepalen, 24 Onderarm, 25 Opdrukken, 26 Wetten van Newton, 27 Krachtenevenwicht, 28 Versnelling, 29 Wegfietsen, 30 Valversnelling, 31 Parachutesprong, 32 Bergtrein, 33 Take-off,

Elektrische Schakelingen HAVO 1 Schakeling, 2 Lampjes, 3 Schema, 4 Stroom, 5 Spanningsbron, 6 Wet van Ohm, 7 Ohmse weerstand, 8 Gloeilampje, 9 Isolator, 10 Geleidbaarheid, 11 Waterzuiverheid, 12 Samenstellen, 13 Vervangingsweerstand, 14 Serieschakeling, 15 Doorbranden, 16 Spanningsdeler, 17 Bronspanning, 18 Parallelschakeling, 19 Drie weerstanden, 20 Puzzelen, 21 Draadweerstand, 22 Koperdraad, 23 Meetschakeling, 24 Schuifweerstand, 25 Bijzondere weerstanden, 26 Vermogen, 27 Opwarmen, 28 LED-lamp, 29 Capaciteit, 30 Zekering, 31 Beveiliging, 32 Transformator, 33 Hoogspanningsleiding, 34 Elektriciteitsopwekking, 35 Elektrische auto,

Energie & Arbeid HAVO 1 Beklimming, 2 Welke kracht, 3 Arbeid, 4 Vermoeidheid, 5 Eenheid, 6 Schuine kracht, 7 Hijskraan, 8 Slee, 9 Optrekkende trein, 10 Helling, 11 Definities, 12 Energiesoorten, 13 Kinetische energie, 14 Versnelling, 15 Eenparig versnellen, 16 Tennisbal, 17 Pakhuis, 18 Knikker, 19 Vallende steen, 20 Glijden, 21 Verticale worp, 22 Kanonschot, 23 Vermogen, 24 Katrollen, 25 Rendement, 26 Automotor, 27 Zonnepaneel, 28 Voertuig, 29 Stookwaarde, 30 Vergelijking, 31 Elektriciteitscentrale, 32 Benzineverbruik,

5 HAVO


Zonnestelsel & Heelal HAVO 1 Maanfasen, 2 Zonsverduistering, 3 Heliocentrisch, 4 Venus, 5 Ontbrekende woorden, 6 Cirkelbeweging, 7 Slijptol, 8 Draaimolen, 9 Middelpuntzoekende kracht, 10 Eenheid, 11 Fmpz, 12 Bocht, 13 Aardrotatie, 14 Gravitatiekracht, 15 Gravitatieconstante, 16 Hoogte, 17 Appel, 18 Valversnelling, 19 Afleiding, 20 Jupitermaantjes, 21 Exoplaneet, 22 Geostationair, 23 Telescopen, 24 Elektromagnetisch spectrum, 25 Stralingssoort, 26 Lichtsnelheid, 27 Wet van Wien, 28 Lichtjaar, 29 Reistijd, 30 Deneb, 31 Oerknal, 32 Andromedastelsel,

Trillingen & Golven HAVO 1 Trillingen, 2 Elektrocardiogram, 3 Frequentie, 4 Oscilloscoop, 5 Harmonische trilling, 6 Eenheid, 7 Duikplank, 8 Scooter, 9 Veermassa, 10 Strak koord, 11 Resonantie, 12 Snelheid, 13 Golflengte, 14 Golven op zee, 15 Longitudinaal transversaal, 16 Geluidsgolven, 17 Onweersafstand, 18 Meting geluidssnelheid, 19 Lichtgolven, 20 Lopend of staand, 21 Staande golven, 22 Snaartrillingen, 23 Reageerbuis, 24 Trompet, 25 Gitaar, 26 Saxofoon, 27 Modulatie, 28 FM,

Stoffen & Warmte HAVO 1 Drie fasen, 2 Faseovergangen, 3 Van der Waalskracht, 4 Welke fase?, 5 Brownse beweging, 6 Molecuultheorie, 7 Atomen & moleculen, 8 Plasma, 9 Massa, 10 Kristalrooster, 11 Temperatuur, 12 Warmte & temperatuur, 13 Warmtetransport, 14 Koelkast, 15 Geleiding in metalen, 16 Opwarmen, 17 Welke stof?, 18 Geiser, 19 Soortelijke warmte, 20 Friteuse, 21 Hoefijzer, 22 Mechanische spanning, 23 Spankracht, 24 Plastic, 25 Rek, 26 Uitzetting, 27 Spanning,rek-diagram, 28 Elasticiteitsmodulus, 29 Kabeltrein,

Ioniserende Straling HAVO 1 Atoommodellen, 2 Samenstelling, 3 Massa- en ladingsgetal, 4 Vervalvergelijking, 5 Ontstaan, 6 Vervalreeks, 7 Halveringstijd, 8 Kernen & halvering, 9 Grootste activiteit, 10 Raaklijn, 11 Activiteitsformule, 12 Ionisatie, 13 α-deeltje, 14 Fotonen, 15 Dracht, 16 Geiger-Müllerbuis, 17 Dosimeter, 18 Activiteitsmeting, 19 Röntgenbuis, 20 Doorgelaten straling, 21 Loodschort, 22 Aluminiumfolie, 23 Röntgenfoto, 24 Contrastmiddel, 25 CT-scan, 26 MRI, 27 Echoscopie, 28 Medische beelden, 29 Kernramp, 30 Verhoogd risico, 31 Stralingsdosis, 32 Radiotherapie, 33 Longen,

Technische Automatisering HAVO 1 Vingers, 2 Binair, 3 Aan/uitknop, 4 Waarheidstabel, 5 EN-poorten, 6 XOF-poort, 7 Temperatuursensor, 8 Comparator, 9 Systeembord, 10 Geheugencel, 11 Warmtelint, 12 AD-omzetter, 13 Pulsteller, 14 Stopwatch, 15 Lichtschakelaar, 16 Snelheidsmeting, 17 Meet-Stuur-Regel-,

Licht & Lenzen HAVO 1 Spiegelbeeld, 2 Spiegelwet, 3 Breking, 4 Prisma, 5 Totale reflectie, 6 Fiber, 7 Lens, 8 Constructietekening, 9 Lenswerking, 10 Beeldvorming, 11 Twee lichtstralen, 12 Virtueel beeld, 13 Lenswet, 14 Onscherp, 15 Vergroting, 16 Vergrootte bloem, 17 Fotocamera, 18 Kolibri,

Aarde & Klimaat HAVO 1 Druk, 2 Gasdruk, 3 Luchtkolom, 4 Dampkring, 5 Hoogtemeting, 6 Corioliseffect, 7 Buys Ballot, 8 Waterdamp, 9 Ozon, 10 Zonnestraling, 11 Albedo, 12 Broeikaseffect, 13 Stralingshoek, 14 Buienradar, 15 IJsberg,

Menselijk Lichaam HAVO 1 Hartslag, 2 mmHg, 3 Bloeddrukmeting, 4 Lichaamsoppervlak, 5 Waterijs, 6 Gehoorgang, 7 Binnenoor, 8 Geluidsintensiteit, 9 Gehoordrempel, 10 Decibel, 11 Hoornvlies, 12 Ooglens, 13 Bijziendheid, 14 Oudziendheid, 15 Kleurenblindheid,

terug naar boven