In de schakeling links moet de stroom altijd door de gehele schuifweerstand lopen. De plaats van het glijcontact maakt hier niet uit want er loopt geen stroom doorheen. Bij de schakeling aan de rechterkant loopt de stroom maar door een deel van de schuifweerstand. De positie van het glijcontact bepaalt de lengte die de stroom door de schuifweerstand loopt en de lamp zal dus sterkter of zwakker branden afhankelijk van de positie van het glijcontact.
Om het lampje op zijn felst te laten branden moet de weerstand waarmee het lampje in serie staat zo klein mogelijk worden. Als het glijcontact helemaal links staat is de weerstand die de stroom in de schuifweerstand ondervindt het kleinst omdat de afstand van de stroom in de schuifweerstand vrijwel nul is.
De totale weerstand van de schakeling is de som van de weerstand van de schuifweerstand en de weerstand van het lampje. Probleem is de weerstand van het lampje: De weerstand van 50 Ω die op het lampje zelf staat geldt alleen bij 12 V. Aangezien een lampje niet-ohms is, is de weerstand niet constant. Bij een spanning lager dan 12 V zal de weerstand ook lager zijn. Omdat de batterijspanning zich verdeelt over de schuifweerstand en het lampje zal de spanning over het lampje een stuk lager dan 12 V zijn. De berekening van Floor klopt dus niet en de stroom zal dus waarschijnlijk iets hoger zijn dan 80 mA.
Zie schakeing hieronder. Door de schuifweerstand als een spanningdeler te gebruiken kan de lamp wel volledig gedimd worden. Als het glijcontact helemaal links staat is het lampje direct verbonden met beide polen van de batterij en vormt een ononderbroken stroomkring. Over het lampje staat nu een spanning van 12 V en het lampje brandt nu op zijn felst. Als het glijcontact helemaal rechts staat is het lampje met beide kanten verbonden met één pool van de batterij.. Er zal dan dus geen stroom door het lampje lopen en het lampje zal uit blijven.
Eerder gestelde vragen | Schuifweerstand
Amy Mei vroeg op donderdag 5 mei 2022 om 14:59
Beste Erik,
Ik snap niet helemaal waarom het lampje wel helemaal uit kan met een spanningsverdeler, maar niet met een dimmer? want een spanningsverdeler is toch een soort dimmer/variabele weerstand?
Of komt het omdat bij een dimmer, als het glijcontact de weerstand niet aanraakt, dat er geen dichte stroomkring is? en bij een spannigsverdeler is er nog een derde aansluiting en dit garandeert een gesloten stroomrking?
Erik van Munster reageerde op donderdag 5 mei 2022 om 15:23
Spanningsdeler is de algemene naam van een schakeling waarin een spanning door serieweerstanden verdeeld wordt. Dit kan met een schuifweerstamd maar zou bv ook met twee vaste weerstanden kunnen. Spanningsdeler is dus niet de naam van een component maar van een bepaald soort schakeling.
De reden dat het lampje het niet doen als de schuifweerstand helemaal naar rechts verschoven is het duidelijkst als je even kijkt waar het lampje dan mee verbonden is. Als je de draadjes volgt zie je dan het lampje aan beide kanten direct verbonden is met de minpool van de batterij. Er is aan beide kanten van het lampje dus geen spanningsverschil en als de spanning over het lampje 0V is zal er geen stroom lopen.
Moniek Verkennis vroeg op donderdag 26 aug 2021 om 16:01
Ik begrijp het volgende uit de uitleg niet helemaal: 'als het glijcontact helemaal naar rechts staat is het lampje met beiden kanten verbonden aan één pool van de batterij'. Ik weet niet hoe ik dit me zou moeten voorstellen in de tekening. Zou u dit misschien nog willen toelichten?
Erik van Munster reageerde op donderdag 26 aug 2021 om 16:14
Ik zal het proberen:
Als je in het plaatje hierboven even de stroom volgt vanaf de pluspool van de batterij (het lange streepje aan de linkerkant van de batterij). De stroom kan dan gewoon door de draad stromen want de draad geleidt heel goed stroom. De stroom heeft moeite als hij bij de weerstand van 100 Ω komt. Als de schuif helemaal links staat hoeft de stroom maar een héél klein stukje door de weerstand te stromen: alleen het stukje tussen waar de draad de weerstand binnen komt en het glijcontact dat hier recht boven zit. Dit is zo'n klein stukje vergeleken met de lengte van de hele weerstand dat dat kleine stukje verwaarloosbaar is. De stroom kan dus ongehinderd van de batterij naar het lampje.
(Als het glijcontact NIET helemaal rechts staat moet de stroom wél een flink stuk door de weerstand en zijn de batterij en het lampje dus niet in contact.)
Op vrijdag 12 okt 2018 om 13:02 is de volgende vraag gesteld
Moet bij vraag b het antwoord niet ''lager dan 80 mA'' zijn?
Erik van Munster reageerde op vrijdag 12 okt 2018 om 13:58
Je bedoeld denk ik vraag c?. De weerstand van het lampje is lager. Dit betekent dat er makkelijker stroom door mgeen loopt. De stroom zal daarom iets hoger dan 80 mA zijn.
