Met D de stralingsdosis in Gray (Gy), Eabs de geabsorbeerde energie (J), en m de massa van het lichaam of het lichaamsdeel wat de straling heeft geabsorbeerd (kg). De effectieve stralingsdosis is de stralingsdosis gecorrigeerd voor het feit dat sommige stralingssoorten schadelijker zijn dan anderen. Voor de effectieve stralingsdosis geldt
H = WR·D = WR·Eabs / m
Met H de effectieve stralingsdosis in Sievert (Sv). Voor röntgenstraling is de weegfactor (WR) gelijk aan 1. Bij een geabsorbeerde energie van 15 μJ en een massa van 1,8 kg vinden we
H = 1 ·15·10-6 / 1,8 = 8,3·10-6 Sv
Dit is afgerond 0,0083 mSv. De toegestane jaarlijkse effectieve lichaamsdosis is 1 mSv. 0,0083 mSv is minder dan 1% hiervan dus een enkele röntgenfoto valt mee qua stralingsrisico.
Opgave b
Invullen in bovenstaande formule van WR = 1 (γ-straling), Eabs = 0,080 J en m = 75 kg geeft
H = 1 · 0,080 / 75 = 1,06667·10-3 Sv
Dit is afgerond 1,1 mSv. Dit is iets meer dan de toegestane jaarlijkse hoeveelheid voor individuele leden van de bevolking. Op zich niet dramatisch maar aangezien het in maar 6 dagen is opgelopen is dit wel een teken dat langere ruimtereizen zeer veel risico's met zich meebrengen.
Opgave c
In BINAS tabel 25A vinden we dat 22589Ac een α-straler is. Per α-deeltje komt er 5,8 MeV aan stralingsenergie vrij (laatste kolom). 5,8 MeV is gelijk aan
5,8·106 · 1,6022·10-19 = 9,29276·10-13 J
De activiteit is 12000 Bq. Dit betekent dat er per seconde 12000 α-deeltjes vrijkomen. In 6 uur tijd is dit 6·60·60·12000 = 2,5920·108 deeltjes. Aangezien de dracht van α-deeltjes erg kort is wordt alles door de tumor geabsorbeerd. De door de tumor geabsorbeerde stralingsenergie is dus gelijk aan
2,5920·108 · 9,29276·10-13 = 2,4086·10-4 J
Voor α-straling geldt WR = 20. Voor de effectieve stralingsdosis vinden we dan
H = 20 · 2,4086·10-4 / 0,085 = 0,05667 Sv
Dit is afgerond gelijk aan 57 mSv. Een grote stralinsdosis maar niet helemaal vergelijkbaar met de vorige twee situaties qua risico. De dosis is bedoeld ter bestrijding van de tumor en de term risico is hier eigenlijk niet op zijn plaats.
Vraag over opgave "Stralingsdosis"?
Hou mijn naam verborgen voor andere bezoekers
Sorry
: (
Als je een vraag wil stellen moet je eerst inloggen.
Eerder gestelde vragen | Stralingsdosis
Op woensdag 20 mrt 2024 om 14:19 is de volgende vraag gesteld Beste Erik,
Als je wel rekening moet houden met een specifiek orgaan, moet je dan de weegfacor vemenigvuldigen met de weegfactor voor het orgaan?
Dus bijvoorbeeld alfa-straling (factor 20 volgens Binas) en de hersenen (factor 0,05 volgens Binas). Wordt de factor dan 0,05 * 20 = 1?
Erik van Munster reageerde op woensdag 20 mrt 2024 om 14:38 Ja, klopt. Tenminste, als je zeker weet dat alle straling alleen in dat orgaan wordt geabsorbeerd.
Op woensdag 18 mei 2022 om 20:54 is de volgende vraag gesteld Waar vind ik dat voor alfa-straling geldt dat WR = 20?
Ik hoor graag eventjes!
Alvast bedankt en een fijne avond.
Erik van Munster reageerde op woensdag 18 mei 2022 om 21:04 Binas tabel 27-D3 helemaal onderaan rechts staat dat alfastraling (heliumkernen) een weegfactor 20 heeft.
Op zondag 1 aug 2021 om 16:28 is de volgende vraag gesteld Bij bovenstaande is er vanuit gegaan dat de activiteit gedurende de 6 uur 12000 Bq blijft. De activiteit neemt af met de tijd en is na 6 uur 11974 Bq.(als ik het goed heb uitgerekend). Kan toch met 12000 Bq worden gerekend?
Erik van Munster reageerde op zondag 1 aug 2021 om 18:16 Ja want je rondt je eindantwoord uiteindelijk af op twee cijfers. 11974 is afgerond op twee cijfers hetzelfde als 12000. Het is dus inderdaad ietsje minder maar het verschil is zo klein dat je op precies hetzelfde uitkomt ook als je met 11974 zou rekenen.
Op woensdag 23 mei 2018 om 21:31 is de volgende vraag gesteld Beste Erik,
Wanneer er vragen op het examen zijn over bijv stralingdosis, mag je dan ook de weegfactor van de straling meewegen? Zelf deed ik dit eigenlijk altijd, alleen bij Alfa deeltjes maakt het eigenlijk uit want die hebben factor 20. Mijn vraag is dus voor de duidelijkheid of je zo'n soort vraag (op het vwo examen) ten alle tijden mag beantwoorden met de weegfactor meegenomen. Je komt dan met je antwoord uit op Sv. Ik combineerde altijd de twee formules, dan komt er uiteindelijk ....Sv uit. Is dit de goede manier of doe ik iets fout?
Groetjes,
Op woensdag 23 mei 2018 om 21:32 is de volgende reactie gegeven Ook als de weegfactor 1 was, zette ik het alsnog in de formule en gaf ik mijn antwoord in Sv....
Erik van Munster reageerde op woensdag 23 mei 2018 om 22:01 Klopt, dosis (D) en dosisequivalent (H) is hetzelfde getal bij de meeste soorten straling. Alleen bij alfastraling komt er een factor 20 bij. Als er dosisequivalent gevraagd wordt moet je altijd rekening houden met de weegfactor. Ook al is deze 1 dan kun je hem het beste toch opschrijven in je berekening. Volgens mij doe je het goed dus.
Op zaterdag 13 mei 2017 om 14:59 is de volgende vraag gesteld Beste Erik,
Wanneer ze vragen naar effectieve dosis, moet je dan de weegfactor voor organen en weefsels ook meetellen?
Erik van Munster reageerde op zaterdag 13 mei 2017 om 16:13 De dosis komt vrijwel nooit op maar één orgaan terechtkomt. De effectieve dosis zal meestal over het hele lichaam terechtkomen waardoor je alleen de correctiefactor voor de stralingssoort hoeft te gebruiken (rechterkolom in BINAS tabel 27-D3). Als de hele dosis wel op één enkel orgaan terechtkomt en dan zal er altijd in de opgave bij staan of en hoe hier rekening mee gehouden moet worden.
Op dinsdag 19 jul 2016 om 22:50 is de volgende vraag gesteld Hallo,
Waar in de binas kan ik vinden wat de toegestane jaarlijkse effectieve lichaamsdosis is? Want ik kijk nu in tabel 27, maar zie hier nergens de norm van 1 mSv staan.
Erik van Munster reageerde op woensdag 20 jul 2016 om 03:11 Staat volgens mij niet apart in BINAS. Makkelijkst is denk ik om gewoon te onthouden dat dit als normaal acceptabele jaardosis gaat. Als het afwijkt zal er in de opgave meer informatie staan. Als er niks staat kun je gewoon van 1 mSv uitgaan.
