Inloggen

Isotopen & Atoomkernen

De atoomkern blijkt een belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van alfa-, beta- en gammastraling. In deze videoles wordt uitgelegd dat een atoomkern is opgebouwd uit 2 soorten kerndeeltjes of nucleonen: protonen en neutronen waarbij de massa van een atoom wordt aangegeven in aantal u (atomaire massaeenheid of a.u.). Deeltjes met hetzelfde aantal protonen maar een ander aantal neutronen worden isotopen van elkaar genoemd. Zo is bijvoorbeeld deuterium (2H) of tritium (3H) een isotoop van waterstof. Verder wordt uitgelegd wat de begrippen ladingsgetal en massagetal (of atoomnummer) betekenen.
FAQ
12 3738
0:00 Start
0:05 Wat is een atoomkern?
0:43 Protonen & neutronen
1:34 Massagetal & ladingsgetal
2:52 Wat zijn isotopen?
4:07 Samenvatting

Voorkennis

Elektron, elektrische lading

BINAS

Belangrijke tabel(len) in Binas: 25

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Isotopen & Atoomkernen" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2025 (CE)
VWO: : Centraal examen 2025 (CE)


Test jezelf - "Isotopen & Atoomkernen"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Hoeveel protonen zitten er in de stof Fe-56?

Hoeveel neutronen zitten er in de stof Fe-56?

Hoeveel elektronen draaien er om de kern van een neutraal Fe-56 atoom?

56
30
26
56
30
26
56
30
26


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel ioniserende straling & medische beelden vind je in:
FotonIoniserendeStralingHAVO.pdf
FotonIoniserendeStralingVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Isotopen & Atoomkernen" een rol speelt (havo/vwo):
Temperatuurbepaling in een kernfusiereactor (v), Deuterium (v), Straling tijdens vliegen (h), Lutetium-177 (h), Stralingsdetectie (h), SPECT-scan bij parkinson (v), Sirius B als Quantumsysteem (v), Thalliumscintigrafie (v), Molybdeen-99 (h), Samarium-153 (h), Kernafval (h), Tokomak (v), Tritium in een kerncentrale (v), Rookmelder (v), Dateren met Rb en Sr (h), Onderzoek naar metaalmoeheid (v), Water uit de ruimte (v), Wijnfraude opsporen (v), Renium-188 (h), Oude horloges (h), Koper-67 (h), Gamma-chirurgie (v),

CCVX-opgaven waarin "Isotopen & Atoomkernen" een rol speelt (havo/vwo):
Nucleaire geneeskunde, Kerncentrale, Kerncentrale,

Vraag over videoles "Isotopen & Atoomkernen"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Isotopen & Atoomkernen

Op vrijdag 20 sep 2024 om 08:46 is de volgende vraag gesteld
Hi,
wat betekenen deze twee formules?
A= -dN/dt en
A= Z + N

Alvast bedankt!

Op vrijdag 20 sep 2024 om 13:37 is de volgende reactie gegeven
Ah, sorry, A = Z + N heb ik zojuist zelf gevonden...

Erik van Munster reageerde op vrijdag 20 sep 2024 om 13:42
A = -dN/dt is de afgeleide van het aantal kernen. Of, met andere woorden, hoeveel het aantal kernen afneemt in de tijd. Met de formule zelf hoef je niet te rekenen, belangrijker is dat je snapt dat de activiteit gelijk is aan hoeveel het aantal kernen afneemt per seconde.


Stel dat het aantal kernen per seconde


Bekijk alle vragen (12)



Op dinsdag 4 jun 2019 om 19:10 is de volgende vraag gesteld
Beste erik,
-Is het alfastraling die vrijkomt bij 236U gevaarlijker of gamma straling?
-Naalden worden gereinigd van micro-organismen door gammafotonen. een medewerker is bang dat er later ioniserende straling vrijkomt. Is dit terecht?

Mvg

Erik van Munster reageerde op woensdag 5 jun 2019 om 09:31
Alfastraling is voor je lichaam veel schadelijker dan gammastraling. Maar alfastraling wordt ook door lucht tegengehouden. Gammastraling gaat overal doorheen. Alfastraling is dus gevaarlijker dan gamma als je het op je huid krijgt of als je in contact bent met de bron. Op een afstandje van de bron is alfastraling juist minder gevaarlijk.
(Zie ook de videoles Dracht & Ioniserend Vermogen).

Over je tweede vraag: Nee, nadat de naalden zijn bestraald zijn ze daarna niet radioactief geworden.


Op woensdag 27 feb 2019 om 19:20 is de volgende vraag gesteld
Ik heb een vraag dat niet over deze video gaat. Ik kon geen bijpassend filmpje vinden (kan ook aan mij liggen)
Mijn vraag was : Bij het berekenen van de halveringsdiktes zie ik in mijn boek staan dat de d & de d 1/2 in meters berekent moeten worden. In het antwoordenboek worden ze telkens in cm berekent.
Wat is nu de juiste eenheid van de halveringsdikte ?

Erik van Munster reageerde op woensdag 27 feb 2019 om 20:29
Als je goed naar de formule kijkt zie je dat er “d / d1/2” in staat. Je deelt de dikte (d) door de halveringsdikte (d1/2). Het maakt daardoor niet uit welke eenheid je gebruikt. Tenminste: als je er voor zorgt dat d en d1/2 wel dezélfde eenheid hebben.

Mag dus zowel in m als in cm.


Op zondag 9 dec 2018 om 11:43 is de volgende vraag gesteld
Hallo,
Ik snap zouten en metalen niet zo goed. Heeft u misschien een filmpje daarvan?

Erik van Munster reageerde op zondag 9 dec 2018 om 12:02
Zouten en metalen hebben meer te maken met scheikunde. Daar kan ik je helaas niet mee helpen. Alles wat je voor natuurkunde moet weten erover kun je bij de videolessen vinden.


Op zondag 28 okt 2018 om 20:29 is de volgende vraag gesteld
Als ze vragen hoeveel elektronen er zijn. Waneer moet je dan voor het getal een - zetten er wanneer niet

Erik van Munster reageerde op zondag 28 okt 2018 om 21:37
Als ze vragen om hoeveel elektronen ergens zijn vragen ze een aantal (iets wat je kunt tellen). Dit is altijd een positief geheel getal.

Als ze de lading vragen dan is het getal negatief want een elektron is negatief geladen.


Op zaterdag 27 okt 2018 om 21:56 is de volgende vraag gesteld
Er staat in mijn lesboek een opgaves die als volgt maar ik niet begrijp:

Noteer van elk van de volgende ionen hoeveel protonen en elektronen erin voorkomen.
Fe2+
Fe3+

Erik van Munster reageerde op zaterdag 27 okt 2018 om 22:10
Zal je een beetje helpen: Fe is ijzer en het atoomnummer (zie BINAS) is gelijk aan het aantal protonen in de kern. Het aantal elektronen is normaal gesproken gelijk aan het aantal protonen zodat de totale lading nul is.

Maar: hier staat Fe2+ en geen Fe. Dit betekent dat de totale lading +2 is en dat er dus 2 elektronen minder zijn.

Op zaterdag 27 okt 2018 om 22:16 is de volgende reactie gegeven
Ik dacht precies hetzelfde maar in mijn antwoordenboek staat als antwoord 26p en 24e-. 26 p was ik ook op gekomen maar ik had 14 e-. Maar volgens het antwoordenboek klopt het niet.

Erik van Munster reageerde op zaterdag 27 okt 2018 om 22:20
26 protonen klopt (want atoomnummer 26). Je weet ook dat er twee elektronen minder moeten zijn om op een totale lading van 2+ uit te komen. Vandaar 26-2=24 elektronen.

De totale lading is dan namelijk:

26 protonen: +26
24 elektronen: -24
Totaal: +2

Op zaterdag 27 okt 2018 om 22:23 is de volgende reactie gegeven
ohw nu snap ik het heel erg bedankt. Is er misschien ook een filmpje voor de mol, want ik kan het niet vinden

Erik van Munster reageerde op zondag 28 okt 2018 om 12:53
Geen filmpje over mol helaas. Dit is meer scheikunde dan natuurkunde. Belangrijkste wat je moet weten is dat "mol" een bepaald aantal is (6,022*10^23). Een mol atomen is dus 6,022*10^23 atomen van een bepaalde soort.

Dit getal staat ook in BINAS tabel 7 (constante van Avogadro).

Op zondag 28 okt 2018 om 21:19 is de volgende reactie gegeven
Hallo, ik had nog een vraag wat is eigenlijk het verschil tussen de atomaire massa, de relatieve atoommassa en de molaire massa?

Erik van Munster reageerde op zondag 28 okt 2018 om 21:41
Molaire massa en atoommassa zijn hetzelfde namelijk: de massa (in u) van een bepaalde atoom- of molecuulsoort.

Wat er met relatieve atoommassa wordt bedoeld weet ik niet. Ik denk dat dit bij een bepaalde opgave hoort? Misschien wordt er in de opgave uitgelegd wat ermee bedoeld wordt?

Op zondag 28 okt 2018 om 21:48 is de volgende reactie gegeven
Nee, er staat niks bij, ik zal het vragen aan mijn docent bedankt voor het ophelderen


Op donderdag 25 okt 2018 om 00:03 is de volgende vraag gesteld
Hoe bereken je de lading van de elektronenwolk van een atoom met atoomnummer 18

Erik van Munster reageerde op donderdag 25 okt 2018 om 13:55
Als het atoom neutraal is (en dus niet geïoniseerd) is de totale lading nul. De lading van de kern is +18 dus de lading in de elektronen wolk is -18. Er zijn dus 18 elektronen.


Op woensdag 24 okt 2018 om 23:56 is de volgende vraag gesteld
Hoe bereken je de lading, in e van de kern van een atoom met atoomnummer 18?

Erik van Munster reageerde op donderdag 25 okt 2018 om 13:54
Dat is makkelijk. Atoomnummer is namelijk ook het aantal protonen in de kern. Antwoord is dus 18 e.


Op dinsdag 24 apr 2018 om 13:43 is de volgende vraag gesteld
hallo,
waar kan ik de massa vinden van een foton?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 24 apr 2018 om 14:18
Da's makkelijk: Fotonen hebben geen massa. m = 0 kg dus...


Op maandag 9 mei 2016 om 12:50 is de volgende vraag gesteld
Hoi, ik heb een vraagje.
Ik ben op dit moment examens aan het oefenen van natuurkunde en daarbij moet ik de energie weten van één Bètadeeltje. In het antwoordmodel staat dit: 1,602 10 J.
Hoe komen zij hieraan en staat het in binas?

groetjes

Erik van Munster reageerde op maandag 9 mei 2016 om 15:39
1,602*10^-19 C is de lading van een elektron (zie BINAS tabel 7: elementair ladingsquantum).

Dit is dus wat anders dan de energie maar misschien dat ze dit getal hebben gebruikt om de energie te berekenen?


Op maandag 26 aug 2013 om 20:03 is de volgende vraag gesteld
hoe weet je of een atoom neutraal is?

Erik van Munster reageerde op maandag 26 aug 2013 om 21:24
Als iets een 'atoom' genoemd wordt weet je automatisch dat het neutraal is. Als het niet neutraal is wordt het namelijk een 'ion' genoemd. Ook aan de notatie kun je het zien. Bijvoorbeeld:

'Fe' betekent een (neutraal) ijzeratoom
'Fe2+' betekent een ijzerion (met een tekort van 2 elektronen)


Op maandag 26 aug 2013 om 20:01 is de volgende vraag gesteld
in tabel 7 vind je de rustmassa van protonen en elektronen is rustmassa zoiets gewoon zoiets als massa?

Erik van Munster reageerde op maandag 26 aug 2013 om 21:21
Als voorwerpen extreem snel bewegen (in de buurt van de lichtsnelheid) neemt de massa toe. Rustmassa betekent de massa als iets stilstaat. Normaal gesproken bewegen voorwerpen niet met zo'n enorm grote snelheid dus in de praktijk betekent rustmassa inderdaad gewoon de massa van een deeltje.