Inloggen

Golf of deeltje

Licht blijkt zich in sommige gevallen als golf te gedragen en in andere gevallen als deeltje. In deze videoles wordt uitgelegd dat deze dualiteit ook bij andere deeltjes voorkomt: ook elektronen kunnen zich als golf gedragen in sommige gevallen. Dit heeft begin 20e eeuw geleid tot de ontwikkeling van de golfmechanica of quantumfysica. Een deeltje dat zich zowel als deeltje als als golf kan gedragen wordt een quantumdeeltje genoemd.
FAQ
3 3064
0:00 Start
0:34 Dualistisch
1:00 Elektronen ook golven?
2:57 λ = h/(m·v)
3:33 Quantumfysica
5:29 Samenvatting

Voorkennis

Foton, golf, golflengte, elektron

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Golf of deeltje" hoort bij:

HAVO:       geen examenstof
VWO: : Centraal examen 2025 (CE)


Test jezelf - "Golf of deeltje"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Het foto-elektrisch effect kan verklaard worden door licht te zien als …

Het afbuigen van licht en het optreden van maxima bij een tralie kan verklaard worden door licht te zien als …

Iets wat zich de ene keer als golf gedraagt en de andere keer als deeltje wordt ook wel … genoemd.

golven
deeltjes
dualistisch
golven
deeltjes
dualistisch
golfdeeltje
deeltjesgolf
dualistisch


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel atomen & spectra vind je in:
FotonQuantumAtoomfysicaVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Golf of deeltje" een rol speelt (havo/vwo):
Dualiteit (v), Sirius B als Quantumsysteem (v), Elektronen uit metaal stoken (v), Davisson-Germerexperiment (v), TEM, transmisse elektronen microscoop (v),

Vraag over videoles "Golf of deeltje"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Golf of deeltje

Op maandag 22 jan 2024 om 15:00 is de volgende vraag gesteld
Dag meneer van Munster,
Als ik het goed begrijp, alfa verval is onvoorspelbaar. Zou je kunnen zeggen dat zo'n verschijnsel een gevolg zonder oorzaak is binnen de kwantumtheorie? Is dat een beperking van die golfmodel van deeltjes, of is de natuur gewoon "spontaan" en doet wat ze "will" zonder natuurkundige redenen op kwantumniveau? Bij voorbaat bedankt.
m.v.g.
AT

Erik van Munster reageerde op maandag 22 jan 2024 om 16:10
Klopt: of een alfadeeltje wordt uitgezonden of niet binnen een bepaalde tijd is inderdaad een kwestie van toeval. Echt een "wil" is het niet maar het kansproces zit als het waren ingebakken in de natuur. Oorzaak en gevolg is er nog steeds. De oorzaak (een atoom met daarin gevangen een alfadeeltje) heeft als gevolg een golfvorm die op zichzelf een kansverdeling is.


Bekijk alle vragen (3)



Op maandag 8 jan 2024 om 15:58 is de volgende vraag gesteld
Dag meneer van Munster,
Waroom moet causaliteit losgelaat worden als deeltjes golfkarakter tonen? Zijn er dan gevolgen zonder oorzaak in de kwantumwereld? Bij voorbaat bedankt.
m.v.g.
AT

Erik van Munster reageerde op maandag 8 jan 2024 om 19:19
Er is nog steeds oorzaak en gevolg alleen is het bij quantumgolven niet zo dat ze een bepaalde plaats hebben die in de loop van de tijd verandert. Een quantumgolf kan ook wel veranderen maar dit moet je meer zien als een vorm die verandert als de omgeving verandert. Nog steeds oorzaak en gevolg maar niet zo makkelijk voor te stellen als bv een deeltje dat ergens tegenaan botst en een ander deeltje laat bewegen of zo.


Op woensdag 24 apr 2013 om 00:00 is de volgende vraag gesteld
Is de golf eigenlijk niet voor te stellen als een golf van energie-deeltjes, en deze energie-deeltjes zelf dus in de lopende golf mee golven? (Eigenlijk hetzelfde als massa-deeltjes, en de deeltjes invloed op elkaar hebben, zoals een golf water; wat eigenlijk massa en energie is).

Erik van Munster reageerde op woensdag 24 apr 2013 om 08:24
Als je je voorstelt dat het nog steeds deeltjes zijn die op een golf mee golven dan kun je nog steeds niet verklaren hoe deeltjes door destructieve interferentie verdwijnen op de ene plaats en juist verschijnen op een andere plaats. De watermoleculen in een watergolf verdwijnen ook niet als twee golven elkaar uitdoven: alleen de golf verdwijnt, de watermoleculen zijn slechts de doorgevers van de golf.