Inloggen

Golven

Een golf kun je zien als een zich verplaatsende trilling. Net zoals een trilling heeft ook een golf een trillingstijd, frequentie en amplitude. Daarnaast heeft een golf ook een bepaalde golflengte. Dit is de afstand, in meter, tussen twee punten waartussen precies één golf past.In deze videoles wordt uitgelegd hoe dit werkt en worden de belangrijkste eigenschappen een golf behandeld.
FAQ
13 11257
0:00 Start
0:08 Wat is een golf?
1:20 Golfsnelheid
1:51 Golflengte
2:34 v = f·λ
2:54 Samenvatting

Voorkennis

Trilling, trillingstijd, frequentie, snelheid

Formules

 
Golfsnelheid v = golfsnelheid (m/s)
f = frequentie (Hz)
λ = golflengte (m)

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Golven" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2025 (CE)
VWO: : Centraal examen 2025 (CE)


Test jezelf - "Golven"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Wat is het symbool voor golflengte?

Voor de amplitude van een golf, Agolf, en de amplitude van de trilling die deze golf veroorzaakt, Atrilling, geldt altijd …

Een golf met een frequentie van 440 Hz verplaatst zich met 343 ms-1. Bereken de golflengte.

m
λ
l
Agolf >= Atrilling
Agolf > Atrilling
Agolf <= Atrilling
0,780 m
1,283 m
1,51·105 m


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel trillingen & golven vind je in:
FotonTrillingenGolvenHAVO.pdf
FotonTrillingenGolvenVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Golven" een rol speelt (havo/vwo):
Wiebelgenerator (h), Echografie (v), Treinwielen (v), Gasniveau meten (h), Concertharp (h), Viool (v), Zweven op geluid (h), Cirkelgolf (v), Protonenweegschaal (v), Vleugel (h), Ukelele (v), Speeldoosje (v), Panfluit (h), Scheepsradar (h), Elektrische tandenborstel (v), Elektrolarynx (h),

CCVX-opgaven waarin "Golven" een rol speelt (havo/vwo):
Chalumeau, Optica,

Vraag over videoles "Golven"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Golven

Op vrijdag 13 sep 2024 om 14:42 is de volgende vraag gesteld
Hi,
in de CCVX-specificaties staat aan het begin van domein B - Golven: “de kandidaat kan een numeriek model ontwerpen en gebruiken”.
Wat betekent dat precies?

Alvast bedankt!

Erik van Munster reageerde op vrijdag 13 sep 2024 om 15:38
Daar wordt mee bedoeld dat je datgene wat in de videolessen "modelleren" en "bewegingsmodel" (beide onder het kopje "algemeen") wordt uitgelegd moet kunnen toepassen, ook op trillingen en golven.


Bekijk alle vragen (13)



Op maandag 3 okt 2022 om 10:03 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Ik merk toch dat ik trillingen en golven een beetje door elkaar haal en niet precies snap wat het verschil is. Kunt u mij dit uitleggen?

Erik van Munster reageerde op maandag 3 okt 2022 om 12:36
Het makkelijkst om te onthouden is dat bij een golf behalve een trilling tegelijkertijd ook een verplaatsing is in de ruimte. Zodra het gaat over een trilling die zich uitspreidt over de ruimte weet je dus dat het over een golf gaat.

Een trilling is rond een evenwichtsstand die zich steeds op één plek bevindt.


Op woensdag 15 apr 2020 om 18:19 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Dank voor je uitleg. Helder. Ik heb bij vraag 2 niet goed begrepen wat je bedoelt met A trilling en A golf. Zou je mij een voorbeeld kunnen geven, waarmee ik het beter kan begrijpen?

Alvast bedankt

Erik van Munster reageerde op woensdag 15 apr 2020 om 18:30
A is de amplitude van een trilling of golf. Stel dat je het uiteinde van een horizontaal gespannen koord op en neer beweegt met een amplitude van 30 cm. Er zal zich dan een trilling door het koord verplaatsen met een maximale uitwijking van ook 30 cm. De amplitude van de trilling en die van de golf zijn dan dus gelijk.

In de praktijk zal de zich voortplantende gold in het koord zwakker worden en zal de amplitude dus langzamer minder worden naarmate je verder van het uiteinde kijkt. De amplitude van de golf kan dus ook kleiner zijn dan de amplitude van de golf.

Vandaar dus Agolf <= Atrilling.


Op donderdag 25 jul 2019 om 13:08 is de volgende vraag gesteld
Er is wat fout gegaan, want vandaag om 13.01 stelde ik mijn vraag reeds. Echter ik wil nog opmerken dat er in de opgave veel onduidelijkheden zitten, zoals waarom wordt voor golflengte niet de uitdrukking lambda gebruikt. Ook benoemt de auteur de amplitude verkeerd; dat is niet eenmaal de golfhoogte, maar tweemaal. Ook wordt de diepte en de diameter van de waterdruppel verward. Kortom, ik weet nu niet meer wat goed en wat fout is in die formule, als die al juist is??? Vroeger werd het werk van een auteur door meerdere leraren gecontroleerd, dat is nu volgens mij helaas niet meer zo..

Erik van Munster reageerde op donderdag 25 jul 2019 om 13:28
Dag Johan,

Ben bang dat je dit toch echt even aan de auteur van de opgave moeten vragen. Ik weet natuurlijk niet waarom hij/zij bepaalde keuzen heeft gemaakt. Op zich mag je natuurlijk best andere symbolen gebruiken voor grootheden mis je natuurlijk duidelijk uitlegt wat alles betekent.


Op donderdag 3 jan 2019 om 13:45 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,

Wat is dan het verschil tussen een golflengte en een periode ? Of is de golflengte eigenlijk gewoon de periode van een golf?

Erik van Munster reageerde op donderdag 3 jan 2019 om 14:01
Golflengte is een lengte (in meters). Een bepaalde afstand dus die je met een lineaal zou kunnen meten.

Periode is een tijdsduur (in seconden) die je met een stopwatch zou kunnen meten.

Golflengte dus echt wat anders dan periode. Ze hebben wel met elkaar te makend. De golflengte is namelijk de afstand die een lopende golf aflegt in de tijdsduur van één periode.

Op donderdag 25 jul 2019 om 13:01 is de volgende reactie gegeven
Uit het dictaat HNO 68, auteur C.G. van den Berg gaat het o.a. over zeegolven en golfsnelheid. Ik citeer letterlijk uit het dictaat: "Conclusies over "diep en ondiep" zijn theoretisch ook te verklaren uit het feit, dat de cirkelvormige banen waarin de waterdeeltjes bewegen een diameter (=H) hebben op een waterdiepte = d (gerekend vanaf het wateroppervlak) die volgt uit: diameter (= golfamplitude) = H. e^-2 d/L of d = H.10^- 2,73 d/L Uit de laatste formule volgt: log (diameter) = log H - 2,73 d/L Bij een cirkelbaan met een diameter = H aan het wateroppervlak is volgens deze formule de diameter op een waterdiepte van 1/9 L slechts 1/2 H en op een waterdiepte van 2/9 L nog slechts 1/4 H etc. Op diepten van 1/2 L is de diameter minder dan 0,04 H en dus te verwaarlozen.".
Opmerkingen van de student: Veel fout
1) Met L wordt bedoeld de lengte van een lopende gedwongen oceaangolf. 2) amplitude is 2 x golfhoogte en niet gelijk aan H.


Op zondag 28 okt 2018 om 10:48 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,


Is de snelheid van een golf constant? (Als je ervan uitgast dat er geen energie verloren gaat)

Want bij een trilling heb je een v=0 en een v max.

Erik van Munster reageerde op zondag 28 okt 2018 om 13:09
Ja, de voortplantingssnelheid van een golf is normaal gesproken constant (tenzij er in een opgave staat dat deze verandert). Bv de geluidssnelheid- of de lichtsnelheid is altijd één bepaalde constante snelheid.


De snelheid die jij bedoelt met v=0 en vmax is wat anders. Dit is namelijk de snelheid tijdens de trilling die een onderdeel van de golf maakt. Het verschil tussen de twee snelheden kun je het makkelijkst zo snappen:

Stel dat je in zee drijft en er golven met een constante voortplantingssnelheid langskomen. Je gaat dan door de passerende golf op en neer en de snelheid waarmee je op en neer beweegt verandert: Als je op het hoogste of laagste punt zit is de snelheid even nul en halverwege is je snelheid maximaal. Dus: De snelheid waarmee de golf zich door de zee voortplant is wél constant maar de snelheid waarmee jij beweegt is niet constant.


Op dinsdag 14 nov 2017 om 20:50 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,

Mag je alle formules die je gebruikt voor een trilling zoals f=1/T en u=Asin(2pi x t/T) ook gebruiken bij golven?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 14 nov 2017 om 21:39
Als je kijkt naar wat er gebeurt als een golf langskomt op een bepaalde plaats (zoals het voorbeeld van het bootje in je vorige vraag) dan zie dat er een trilling uitgevoerd wordt. Voor elk van deze trillingen kun je deze formules gewoon gebruiken dus: ja.


Op dinsdag 14 nov 2017 om 20:08 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,

Ik ben hard aan het leren maar ik zit een beetje vast. Wat is eigenlijk het verschil tussen de golflengte en de trillingstijd in een trilling? Heeft een golf geen trillingstijd?

Met vriendelijke groet,
Hanna Gelderblom

Erik van Munster reageerde op dinsdag 14 nov 2017 om 21:35
Golflengte is het makkelijkst on uit te leggen: stel je hebt een golf op zee. De golflengte is, letterlijk, de lenhte van de golf. Dat wil zeggen: de afstand in meter van het ene topje tot het volgende topje.

Trillingstijd van een golf kun je je voorstellen door even aan te nemen dat je in een bootje op zee dobbert terwijl de golf langskomt. Het bootje gaat dan op en neer. De trillingstijd (tijd om één keer op en neer te gaan) van het bootje noem je de trillingstijd van de golf.

Hoop dat je hier iets verder mee komt...

Op zondag 16 sep 2018 om 19:24 is de volgende reactie gegeven
Ik las het bovenstaande. 1 opmerking ; de T is toch ook de lengte van top tot de volgende top van een trilling ?

Op zondag 16 sep 2018 om 19:32 is de volgende reactie gegeven
Oh, ik weet het al bij golflengte is dat van een hele golf. Bij de T van 1 trilling.


Op zaterdag 4 nov 2017 om 20:34 is de volgende vraag gesteld
Hallo,

Ik kreeg laatst het volgende vraagstuk: Romeo en Julia hebben schipbreuk geleden. Ze bevinden zich ieder op een eigen vlot en zijn verbonden met een touw van 40 meter. Hierbij is de golfsnelheid van 18 km/h (5 m/s) gegeven en de frequentie van 0,20 Hz.
Vervolgens stellen ze de vraag hoeveel seconde na Romeo, Julia een top van een golf bereikt.
Ik kom er echter niet uit hoe ik met deze gegevens op het juiste antwoord moet komen.

Erik van Munster reageerde op zondag 5 nov 2017 om 08:30
Je berekent hiervoor eerst de golflengte. Als je deze hebt weet je dat de afstand tussen Romeo en Julia langer dan 1 golflengte is, maar kleiner dan 2 golflengtes. Ze komen 15 m te kort voor 2 golflengtes. De vraag is dus: Hoe lang doet de golf over het afleggen van deze 15?


Op zaterdag 6 mei 2017 om 10:57 is de volgende vraag gesteld
Als een golf een trilling is die word doorgegeven aan zijn omgeving. Mag je er dan vanuit gaan dat twee golven met een golflengte die weinig verschillen, een bijbehorende trilling heeft waarvan de frequentie ook weinig verschilt?

Erik van Munster reageerde op zaterdag 6 mei 2017 om 13:26
Ja, dat klopt. De bijbehorende trillingen zullen dan hebben dan een frequentie die weinig verschilt. Weet niet of het hier belangrijk is maar golven hebt die samenkomen vertonen ook "interferentie" (zie de videoles hierover).


Op zondag 16 nov 2014 om 12:24 is de volgende vraag gesteld
in mijn boek staat de formule T=2.pie.(l/g) de haakje moet een wortel voorstellen. maar nu moet ik de lengte van de slinger berekenen. maar ik snap nooit hoe je een formule met een wortel erin moet ombouwen.

Erik van Munster reageerde op zondag 16 nov 2014 om 13:16
Dag Laura,

De truc voor het ombouwen van formules is altijd hetzelfde: Aan allebei de kanten van het =teken hetzelfde doen net zolang tot er staat wat je wilt:

T = 2pi*wortel(l/g)

deel eerst beide kanten door 2pi:

T/2pi = wortel (l/g)

neem aan beide kanten het kwadraat:

(T/2pi)^2 = l/g

vermenigvuldig beide kanten met g:

(T/2pi)^2 * g = l

Je hebt nu de formule om de lengte l te berekenen.


Op maandag 17 mrt 2014 om 11:47 is de volgende vraag gesteld
als je een lengte van een snaar hebt gekregen bv. 45 cm, staat deze lengte dan altijd gelijk aan 0,5&#955;?

Op maandag 17 mrt 2014 om 11:48 is de volgende reactie gegeven
gelijk aan een halve golflengte moet daar staan.

Erik van Munster reageerde op maandag 17 mrt 2014 om 13:11
Ja. Tenminste als het gaat over de grondtoon (=laagste frequentie) van deze snaar. Er past dan inderdaad precies een halve golf op de snaar lengte, de golflengte is dan dus 0.90 m (moet in meters!).

Erik van Munster reageerde op maandag 17 mrt 2014 om 13:15
Meer uitleg hierover kun je vinden in de videoles "Snaren en staande golven"

Op maandag 17 mrt 2014 om 13:26 is de volgende reactie gegeven
ik had het inderdaad al gevonden, maar duidelijke uitleg bedankt!


Op maandag 1 jul 2013 om 18:28 is de volgende vraag gesteld
Heeft een trilling geen lengte omdat deze eigenlijk niet ophoudt en een golf wel?

Erik van Munster reageerde op maandag 1 jul 2013 om 22:27
Een trilling heeft geen lengte omdat hij zich alleen heen en weer beweegt rondom een evenwichtsstand en zich niet in een bepaalde richting verplaatst.

Een golf verplaatst zich juist wel. Denk maar aan wat er gebeurt als je een steen in het water gooit. De golven verplaatsing zich dan in alle richtingen langs het wateroppervlak.