Inloggen

Dichtheid

Dichtheid is een maat voor de massa van een bepaald volume van een stof. In BINAS wordt hiervoor de eenheid kilogram per kubieke meter (kg/m3) gebruikt. Lood heeft bijvoorbeeld een hele grote dichtheid. Piepschuim juist een hele lage dichtheid. Dichtheid heeft te maken met de massa van de afzonderlijke moleculen maar ook met hoe dicht moleculen opeen gepakt zitten. Door uitzetting kan de dichtheid van een stof veranderen doordat moleculen verder uit elkaar gaan zitten. In deze video uitleg over hoe dichtheid precies bepaald kan worden en waatom verschillende stoffen verschillende dichtheden kunnen hebben.
FAQ
9 1553
0:00 Start
0:12 Wat is dichtheid?
0:20 ρ = m/V
0:56 Temperatuurafhankelijk
1:26 Samenvatting

Voorkennis

molecuul

Formules

 
Dichtheid ρ = m/V ρ = dichtheid (kg/m3)
m = massa (kg)
V = volume (m3)

BINAS

Belangrijke tabel(len) in Binas: 8,9,10,11,12

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Dichtheid" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2024 (CE)
VWO: : Schoolexamen(SE)


Test jezelf - "Dichtheid"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Hoeveel weegt 1,0 l alcohol?

Hoeveel liter is 5,0 kg alcohol?

De antwoorden op de vorige vragen zijn alleen goed als geldt …

8,0·10-4 kg
0,80 kg
1,3 kg
4,0·103 l
4,0 l
6,3 l
T=293K
T=273K
T=0K


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel moleculen & eigenschappen vind je in:
FotonStoffenWarmteHAVO.pdf
FotonMaterieMoleculenVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Dichtheid" een rol speelt (havo/vwo):
Wielrennen met een motor (h), Superaarde? (h), Ocarina (h), Elektrische eierkoker (h), Beker van Lycurgus (v), Onderzoek naar geluid in een fles (v), Naaldjes rond de aarde (h), Fontein van Geneve (h), Sluis van Fankel (h), Aerogel (h), Soliton (h), BritNed (h), Kernafval (h), Ukelele (v), Alfa-verval (v), Operatiedeken (h), Mechanische doping (v), Rosetta (h),

Vraag over videoles "Dichtheid"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Dichtheid

Op maandag 8 mei 2023 om 22:16 is de volgende vraag gesteld
Hallo, in een opdracht moest ik een verband afleiden mbv de dichtheid, waarin werd gezegd dat hoe hoger de hoogte, des te lager de dichtheid wordt. Ik wist dit zelf niet, hoe zou ik dit hebben kunnen afleiden. (ik begrijp ook niet echt wat ze met het begrip dichtheid bedoelen.

Erik van Munster reageerde op maandag 8 mei 2023 om 22:34
Ik denk dat dit gaat over de verandering in dichtheid door veranderende luchtdruk:

De reden dat er druk heerst is dat de massa van bovenliggende lucht op de lagen daaronder drukt. Hoe dichter bij de grond hoe groter de massa van lucht erboven en dus hoe hoger de druk. En, omgekeerd, hoe verder van de grond hoe lager de druk. Dit is de reden dat de druk daalt maarmate je hoger komt.

En hoe lager de druk hoe lager ook de dichtheid.

Als je een formule moet afleiden dan zijn er als het goed is ook formules waar je dit mee zou kunnen afleiden (in de opgave zelf of in Binas)


Bekijk alle vragen (9)



Hafiz Monshizada vroeg op donderdag 9 apr 2020 om 00:55
Beste Erik,
Een opdracht luidt:
Opgave 5
Stel dat je in het water van een zwembad ligt. Je longen zitten vol lucht en je drijft in het
water. Op een bepaald moment blaas je zoveel mogelijk lucht uit je longen. Dat heeft
een aantal gevolgen. Deze zijn hieronder gegeven. Geef de juiste volgorde (van
oorzaak naar gevolg).
a. De massa van de verplaatste vloeistof (= water) wordt kleiner.
b. Je blaast lucht uit je longen.
c. De zwaartekracht ”wint” het van de opwaartse kracht.
d. De opwaartse kracht wordt kleiner.
e. Je zinkt.
f. Je volume wordt kleiner.
Ik heb vernomen dat de volgorde b, f, a, d, c, e is. Maar ik snap het ´winnen´ van de zwaartekracht van het opwaartse krach niet. Is het zo dat als de massa van een voorwerp toeneemt dat de zwaartekracht op een gegeven moment zo groot wordt op het voorwerp dat het zinkt? Maar bij deze opdracht wordt juist je volume/massa klein

Erik van Munster reageerde op donderdag 9 apr 2020 om 11:28
Als iets drijft is het in evenwicht. Dat betekent dat de zwaartekracht (Fz) even groot is als de opwaartse kracht (Fopw). Dus Fz=Fopw.

Als je volume afneemt omdat je lucht uitblaast wordt Fopw kleiner want Fopw hangt af van het volume dat je onder water inneemt. Fz blijft hetzelfde want die hangt alleen van je massa af en je massa verandert niet. Dus:

Fz: blijft gelijk
Fopw: wordt kleiner

Dit betekent dat Fz groter wordt dan Fopw en dat er geen evenwicht meer is. De zwaartekracht 'wint' en je zal naar beneden bewegen (zinken).

Hafiz Monshizada reageerde op vrijdag 10 apr 2020 om 22:41
Hallo Erik,

Maar is het zo dat een voorwerp met een grote dichtheid minder water verplaatst dan iets met een kleinere dichtheid?

Erik van Munster reageerde op zaterdag 11 apr 2020 om 09:41
Als de massa van de voorwerpen hetzelfde is dan wel ja. Dan heeft het voorwerp met de grootste dichtheid namelijk het kleinste volume en zal minder water verplaatsen.

Stel je maar voor:

Één kilogram lood en één kilogram piepschuim. Het lood heeft een veel kleiner volume dan het piepschuim. Het lood zal dus onder water minder water verplaatsen en zal dus minder opwaartse kracht ondervinden. Lood zal dus zinken. Het piepschuim verplaatst door het grote volume veel meer water en zal dus juist een heel grote opwaartse kracht ondervinden en dus drijven.


Ursula Blaauboer vroeg op donderdag 7 nov 2019 om 11:58
Beste Eric,
Hoe kan ik bij deze opdracht het volume/hoeveelheid ml whisky/ dichtheid en massa van whisky uitrekenen.
De opdracht luidt:
er ontstaat 900ml vloeistof met volumepercentage alcohol van 7,5 volume%. door middel van destillatie is alcoholpercentage naar 65% gebracht.
a)bereken het volume aan alcohol in 900ml vloeistof met een alcoholpercentage van 7,5 volume%
b)bereken hoeveel ml whisky met een volumepercentage alcohol van 65% maximaal kan gestoken worden
c)bereken de dichtheid (g/ml) van whisky met een volumepercentage van 65%
d)bereken de totale massa van whisky .
Ik hoor het graag van u.
Groetjes, Ursula.

Erik van Munster reageerde op vrijdag 8 nov 2019 om 11:06
Je moet hiervoor weten hoe het volume van een mengsel van alcohol en water afhangt van het percentage. Ik weet dat sommige vloeistoffen na mengen een kleiner volume innemen dan de optelsom van hun oorspronkelijk volumes. Weet niet of dit bij alcohol en water ook zo is en dit is iets dat meer met scheikunde heeft te maken.

Zou even bij je scheikundedocent navragen hoe dit moet.


Op zondag 7 jul 2019 om 21:26 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,
Een opdracht in me boek luidt: '' een niet-ideaal gas is opgesloten in een ruimte die is afgesloten door een zuiger die op en neer kan bewegen. De temperatuur wordt constant gehouden. Maak een schets van het Pv diagram en geef daarin de volgende situaties weer.
A) De temperatuur nog groter maar stof nog steeds volledig in gasfase.
B) De temperatuur nog groter en een deel van het gas gaat over in de vloeistoffase,
C) De temperatuur wordt nog groter gemaakt nadat al het gas is overgegaan in de vloeistoffase.
Kunt u mij uitleggen hoe grafiek B en C werken?

Op zondag 7 jul 2019 om 21:28 is de volgende reactie gegeven
ps: het volume is constant, niet de temperatuur

Erik van Munster reageerde op zondag 7 jul 2019 om 22:06
Voor vraag A (als het nog een gas is): In de vraag staat dat de zuiger heen en weer kan bewegen. Betekent dit juist niet dat het volume NIET constant is? Als de druk stijgt wordt de druk binnen de ruimte groter dan de druk daarbuiten en wordt de zuiger naar buiten gedrukt zodat de druk eigenlijk gelijk blijft. Volume neemt dan dus toe terwijl de druk gelijk blijft. In een grafiek met V op de z-as en p op de y-as is dit dus een horizontale lijn.

De andere vragen gaan over dampen (mengsel gas+vloeistof). Daar kan ik je helaas niet mee helpen.


Ursula Blaauboer vroeg op maandag 26 nov 2018 om 13:56
Hallo Erik,
Ik heb een vraag van mijn mentor gekregen over 'het vertellen van de kenmerken van de stof en materiaaleigenschappen' bijvoorbeeld bij een fietsframe.

Erik van Munster reageerde op dinsdag 27 nov 2018 om 13:56
Ik snap zelf eigenlijk niet zo goed wat de vraag is. Is het de bedoeling dat je de eigenschappen van staal opzoekt in BINAS? Die staan gewoon in tabel 9.


Ursula Blaauboer vroeg op zondag 25 nov 2018 om 14:47
Beste Erik,
Ik heb een vraag over de stofeigenschappen en materiaal eigenschap.
Kunt u mij de kenmerken van een stof en materiaal eigenschap vertellen?
Is het waar dat stofeigenschappen:
-niet te zien zijn
-je kunt ze buigen
-ze zijn elastisch, doorzichtig en je kan ze snijden
- is kookpunt en smelpunt een stofeigenschap en ook de moleculen?
-ze hebben te maken met : magnetisme, elektriciteit en braandbaarheid
-ze veranderen niet behalve als de hoeveelheid van het materiaal veranderd
en Is het waar dat materiaal eigenschappen zijn:
-aluminium
-rubber
-dichtheid
-sterkte

vraag 2:
welke voor en nadelen heeft digitaal en een analoog meetinstrument?
voordelen digitaal:
-gemakkelijk af te lezen en is nauwkeurig
nadelen digitaal:
-?
Voordelen analoog:
-kun je precies zien hoe iets veranderd. dit kun je aflezen tijdens de beweging
Erik van Munster reageerde op maandag 26 nov 2018 om 11:39
Hoi Ursula,

Wil je graag helpen maar wel als je een concrete vraag hebt over iets natuurkundigs. Is er iets wat je niet snapt aan de theorie bij dit onderwerp?

Ursula Blaauboer reageerde op maandag 26 nov 2018 om 13:55
Hallo Erik,
Ik heb een vraag van mijn mentor gekregen over 'het vertellen van de kenmerken van de stof en materiaaleigenschappen' bijvoorbeeld bij een fietsframe.


Op woensdag 23 mei 2018 om 13:10 is de volgende vraag gesteld
In mijn boek gebruiken ze vier termen; lage dichtheid, hoge dichtheid, grote dichtheid en kleine dichtheid. Maar wat bedoelen ze hier nou mee? Heeft dat nog een verschil?

Erik van Munster reageerde op woensdag 23 mei 2018 om 13:14
Nee, ik zou er niet teveel achter zoeken:

Met hoge dichtheid en grote dichtheid wordt hetzelfde bedoeld. Namelijk dat ρ voor een bepaald materiaal groot is.
Met lage en kleine dichtheid wordt ook hetzelfde bedoeld. Namelijk dat ρ voor een bepaald materiaal klein is.


Daphne de Vos vroeg op maandag 5 feb 2018 om 17:40
Als er een vraag is waarbij de dichtheid in een andere eenheid gegeven wordt, zoals g/cm3 (ik weet niet of dat kan), maar hoe moet je dat omreken en hoe werkt dat? Als hij dan in een andere eenheid gegeven is, moet hij dan in kg/m3?

Erik van Munster reageerde op maandag 5 feb 2018 om 18:01
De eenheid waarin dichtheid in BINAS gegeven wordt is kg/m3 dus het is het handigst om dit ook als eenheid bij je berekeningen te gebruiken. Voor het omrekenen kun je het beste even uitgaan van de betekening van dichtheid. Stel dat je bv 3,4 g/cm3 wil omrekenen naar kg/m3:

3,4 g/cm3 betekent dat een blokje van 1x1x1 cm 3,4 gram weegt. Er gaan 100x100x100 = 1 miljoen kubieke cm in een kubieke meter. Een kubieke meter van dezelfde stof weegt dan dus een miljoen keer zoveel. Dit is 3,4 miljoen gram. Dit is hetzelfde als 3400 kg. Als je weet dat 1 kubieke meter 3400 kg weegt is de dichtheid dus 3400 kg/m3.

Daphne de Vos reageerde op maandag 5 feb 2018 om 18:10
Klopt het dan dat het niet uitmaakt welke eenheid je gebruikt, omdat het toch allemaal hetzelfde is?
Moet je er dan alleen voor zorgen dat je alles in dezelfde eenheid berekend?

Super bedankt alvast!

Erik van Munster reageerde op maandag 5 feb 2018 om 19:19
Het belangrijkste is om goed op te letten wat er precies gevraagd wordt (welke eenheid). Als dit er niet bij staat kun je het beste uitgaan van kg/m3 als eenheid voor dichtheid (net zoals in BINAS).


Josephine Boonstra vroeg op woensdag 17 okt 2012 om 17:45
wat als ze de dichtheid vragen bij een andere temperatuur dan BINAS zegt?

Erik van Munster reageerde op woensdag 17 okt 2012 om 22:44
Als het om een vloeistof of vaste stof gaat scheelt de dichtheid zo weinig dat je in de praktijk gewoon de dichtheid in BINAS mag gebruiken ook bij andere temperaturen. Bij gassen moet je oppassen: Hier kan de dichtheid meer varieren en ook de druk maakt uit voor de dichtheid (zie ook videoles gaswetten).