Inloggen

Echografie / Ultrasound

Echografie, ook wel echoscopie of ultrasound genoemd, is een techniek om met hoogfrequente geluidsgolven, ultrasoon geluid, in het lichaam te kijken. Door de reflectie van de golven aan objecten binnen het menselijk lichaam te meten kan een beeld van het binnenste worden opgebouwd. Vooral bij zwangerschappen, waar ioniserende straling gevaarlijk is, wordt echografie toegepast.
FAQ
6 3571
0:00 Start
0:05 Ultrageluid: 1-10 MHz
0:51 Gel bij contact
1:10 Reflectie overgang vgeluid
1:28 Transducer
1:54 Resolutie↔λ
2:14 Rekenvoorbeeld
3:11 Samenvatting

Voorkennis

Geluid, lopende golf

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Echografie / Ultrasound" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2024 (CE)
VWO: : Centraal examen 2024 (CE)


Test jezelf - "Echografie / Ultrasound"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Echografie kan het binnenste van het lichaam zichtbaar maken dankzij verschillen in geluids… in het lichaam.

Voor het goed doorgeven van geluidsgolven tussen transducer en lichaam wordt gebruik gemaakt van …

Wat is het kleinste wat met echografie gedetecteerd kan worden in een stof met vgeluid = 1500 m/s bij een frequentie van 15 MHz?

absorptie
frequentie
snelheid
gel
naalden
ijzeren plaatjes
0,10 mm
1,0 mm
1,0 cm


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel ioniserende straling & medische beelden vind je in:
FotonIoniserendeStralingHAVO.pdf
FotonIoniserendeStralingVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Echografie / Ultrasound" een rol speelt (havo/vwo):
Onderzoek van bot met calcium-47 (v),

Vraag over videoles "Echografie / Ultrasound"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Echografie / Ultrasound

Op woensdag 20 jan 2021 om 15:24 is de volgende vraag gesteld
Goede dag, in mijn boek staat dat de transducer geluidsgolven uitzendt, maar later staat er ''omdat de transducer meet hoelang het geluid onderweg is, zendt deze geluidsgolven uit ipv één constant geluid''
worden er geluidsgolven uitgezendt of impulesen door de transducer?

Erik van Munster reageerde op woensdag 20 jan 2021 om 16:53
Er worden geluidsgolven uitgezonden van één bepaalde frequentie (bv 5 MHz) máár... deze geluidgolven worden in pulsjes uitgezonden. Als je het zou kunnen horen zou het dus klinken als een serie hele korte piepjes achter elkaar.


Bekijk alle vragen (6)



Clara van der Brug vroeg op donderdag 25 apr 2019 om 18:27
Beste Erik,
Waarom kunnen ultrasone geluidsgolven zich niet verplaatsen in lucht? Maken vleermuizen niet hier ook gebruik van bij echolocatie (of is deze frequentie niet zo hoog?)
Groetjes,
Clara

Erik van Munster reageerde op donderdag 25 apr 2019 om 18:49
De frequentie van de geluidjes die vleermuizen maken om de weg te vinden in het donker ligt ong. tussen de 20kHz en 100kHz. Voor ons is dit onhoorbaar maar het is nog steeds zo laag dat de golven zich in de lucht kunnen verplaatsen.

Ultrasound/echografie werkt met frequenties van enkele MHz. Een véél grotere frequentie die zich ook niet meer voortplant in de lucht.


Op dinsdag 26 feb 2019 om 17:02 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik, het volgende is voor mij niet helemaal duidelijk: 'echografie werkt op het principe, dat de geluidssnelheid v in het menselijk lichaam afhangt van de dichtheid p van het weefsel. Als regel geldt: als dichtheid p >, dan v>.' Wordt hiermee bedoeld dat als de dichtheid groter is in een bepaald deel, daar de geluidssnelheid ook groter is?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 26 feb 2019 om 17:15
Ja, dat klopt. Over het algemeen geldt dat als de dichtheid groter is, de geluidsnelheid daar ook groter is. In BINAs tabel 15A zie bijvoorbeeld dat de geluidssnelheid in bot (hoge dichtheid) groter is dan de geluidsnelheid in bloed (lagere dichtheid).

Geluidsgolven weerkaatsen bij een overgang van geluidsnelheid. De overgang tussen bot en zacht weefsel kun je dus goed "zien" met echografie.


Kim Kuiper vroeg op maandag 4 jun 2018 om 21:39
Dag Erik,

Bij het bereken van de golflengte begrijp ik het laatste stapje van de berekening toch nog niet helemaal. Hoe weet ik dat 3.2x10-4 m 0.32 mm is? Is daar een rekentrucje voor?

Groetjes, Kim

Erik van Munster reageerde op dinsdag 5 jun 2018 om 10:42
3,2*10^-4 is wetenschappelijke notatie voor 0,00032 (zie de videoles "Wetenschappelijke notatie" onder het kopje Algemeen".

Er gaan 1000 millimeters in één meter. In 2 meter zitten 2000 millimeters, in 3 meter 3000 millimeters. Kortom: om van meters naar millimeters om te rekenen vermenigvuldig je met 1000. Vandaar:

1000 * 0,00032 m = 0,32 mm

Kim Kuiper reageerde op dinsdag 5 jun 2018 om 11:01
Helemaal duidelijk dank je wel :-)


Mick de Vries vroeg op dinsdag 4 apr 2017 om 10:21
Hallo Erik,

In de video heb je het steeds over geluidssnelheid van lichaamsdelen. Heeft dit te maken met eigentrilling van bijv. bot of weefsel? Of wordt hier mee bedoeld hoe elk individueel lichaamsdeel het ultrasone geluid terug weerkaatst?

Mvg, Mick

Erik van Munster reageerde op dinsdag 4 apr 2017 om 10:35
Nee, ik bedoel echt de geluidssnelheid. Net zoals in lucht of in water heeft geluid ook in vaste stoffen een snelheid. Stel dat je op een groot blok beton klopt. Het geluid heeft tijd nodig om aan de andere kant van het betonblok te komen. De geluidssnelheid in vaste stoffen is, zoals je in BINAs kunt zien, véél groter dan in gas of vloeistof.

Terugkaatsing van ultrasone golven vindt plaats op het grensvlak van twee stoffen met een verschillende geluidssnelheid. In het lichaam is dit meestal het grensvlak tussen bot en zacht weefsel.


Ilse Broker vroeg op zaterdag 9 jan 2016 om 13:47
Bij oefenopdracht 3 snap ik niet hoe u komt aan 20x10^6 want de frequentie was toch 15MHz?
Dus dan zou het toch 15x10^6 moeten zijn?

Erik van Munster reageerde op zaterdag 9 jan 2016 om 16:39
Dag Ilse,

Klopt, het stond fout in de uitwerking. Frequentie is inderdaad 15 MHz. De uitkomst stond er wel goed. Heb het inmiddels aangepast.

Dank voor je oplettendheid...