Inloggen

Elementaire deeltjes & quarks

Elementaire deeltjes zijn deeltjes die niet verder op te splitsen zijn. Zo zijn bv alle leptonen, zoals elektronen, elementaire deeltjes. Protonen en neutronen zijn geen elementaire deeltjes. Ze zijn namelijk opgebouwd uit quarks. Quarks kunnen nooit los voorkomen maar alleen in deeltjes opgebouwd uit 2 (mesonen) of 3 (baryonen) quarks. Er bestaan 6 soorten quarks met ieder ook een antideeltje. In deze videoles uitleg over hoe deeltjes zijn opgebouwd uit quarks.
FAQ
1 146
0:00 Start
0:27 Hadronen
0:47 Soorten quarks
1:23 Anti-quarks
1:51 Mesonen & baryonen
2:18 Proton & neutron
3:51 Voorbeeld
4:51 Samenvatting

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Elementaire deeltjes & quarks" hoort bij:

HAVO:       geen examenstof
VWO: : Keuzeonderwerp(SE)


Test jezelf - "Elementaire deeltjes & quarks"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Wat is de samenstelling van een antiproton (1-1p)?

 De samenstelling van een ηc-meson is cc. Wat is de lading van een ηc-meson?

Een pion is een deeltje bestaande uit een u en d-quark of antiquark. Met welk pion zou je een neutron in een proton kunnen veranderen?
u u d
u d d
u u d
 1
0
-1
 u d
u d
ud


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel kernen & deeltjes vind je in:
FotonKernenDeeltjesVWO.pdf

Vraag over videoles "Elementaire deeltjes & quarks"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Elementaire deeltjes & quarks

Lente van Dijk vroeg op zondag 23 mrt 2025 om 10:16
is een baryon hetzelfde als een hadron?

Erik van Munster reageerde op zondag 23 mrt 2025 om 10:32
Een deeltje dat uit quarks is opgebouwd heet een “hadron”.

Deeltjes die uit 2 quarks bestaan heten “mesonen”. Deeltjes die uit 3 quarks bestaan heten “baryonen”.

Dus een baryon is één van de soorten hadronen.

Lente van Dijk reageerde op zondag 23 mrt 2025 om 11:26
thanks!


Algemeen

• Grootheden & eenheden
• Wetenschappelijke notatie
• Meetonzekerheid & significantie
• Voorvoegsels
• Afronden
• Afronden na optellen en aftrekken
• Grafieken en tabellen
• Verbanden
• Toepassen verbanden
• Binas
v Modelleren DEMO
v Bewegingsmodel

Elektrische schakelingen

• Schakelingen
• Spanning, stroom & weerstand
• Stroomsterkte & lading
v Spanning & energie
• Weerstanden
Geleidingsvermogen
• Wet van Ohm
• Vervangingsweerstand
• Serieschakelingen
• Parallelschakelingen
Wet van Kirchhoff (stroom)
Wet van Kirchhoff (spanning)
• Vermogen
• Schuifweerstand
• Spanningsdeler
• Soortelijke weerstand & draadweerstand
• Bijzondere weerstanden
• Huisinstallatie, wisselstroom
• Kilowattuur

Gassen & Druk

Druk
Vloeistofdruk
Gaswetten
Algemene gaswet
Toestandsveranderingen
Kringprocessen

Warmte & Temperatuur

h Warmte
h Warmtetransport
h Warmtegeleidingscoëfficient
h Calorimeter
Warmtecapaciteit
h Soortelijke warmte
h Warmteevenwicht

Beweging

• Eenparige beweging
• Versnelde beweging
• Vallen
• Raaklijnmethode
• Hokjesmethode
Horizontale worp
Snelheid horizontale worp

Elektrische & Magnetische velden

v Elektrische lading
v Elektroscoop
v Wet van Coulomb
v Elektrisch veld
v Veldlijnen
v Veldsterkte
v Elektrische energie & spanning
v Versneller
v Toepassingen versneller
v Magnetisme
v Magnetisme & elektriciteit
v Magnetische veldlijnen
v Rechterhandregel draad
v Stroomspoel DEMO
v Rechterhandregel spoel
v Magnetische veldsterkte
v Lorentzkracht
v Toepassingen Lorentzkracht

Inductiespanning & Flux

v Magnetische flux
v Inductie
Wet van Lenz
v Fluxverandering
v Dynamo
Wisselstroom & effectieve spanning
Zelfinductie
Transformatoren
Elektriciteitstransport

Moleculen & Eigenschappen

h Moleculen & fasen
h Temperatuur
h Dichtheid
Spanning & rek
Elasticiteit
h Stroming & debiet

Krachten

• Krachtsoorten
• Vectoren & ontbinden
• Krachten optellen
v Luchtwrijving
v Schuifwrijving
• Helling
• Scheefgetrokkenslinger
h Momenten
Momentenevenwicht
Momentenevenwicht toegepast
h Hefboomwet
• Wetten van Newton

Arbeid & Energie

• Arbeid
• Energie
• Wet van behoud van energie
• Vermogen
• Rendement
• Stookwaarde

Cirkelbeweging & Gravitatie

Radialen
• Cirkelbeweging & baansnelheid
• Middelpuntzoekende kracht
v Ronddraaiende slinger
• Gravitatiewet
• Planeetbanen
• Satellietbanen
v Gravitatie-energie DEMO
v Ontsnappingssnelheid

Relativiteitstheorie

Lichtsnelheid
Speciale relativiteitstheorie
Tijddilatatie
Tweelingparadox
Lengtecontractie
Rustmassa & bewegende massa
Relativistisch optellen
Ruimte-tijddiagrammen
Relativistisch Dopplereffect
Algemene relativiteitstheorie
Gekromde tijdruimte
Equivalentieprincipe

Digitale Signaalverwerking

Automatische systemen
Analoge & digitale signalen
Systeembord
Sensoren
Invoerelementen
Uitvoerelementen
Pulsteller
Logische poorten & waarheidstabellen
AD omzetter & Comperator
Geheugencel

Zonnestelsel & Heelal

h Zonnestelsel
h Kometen & meteoren
h Heliocentrisch & geocentrisch
h Maan-fasen
• Lichtjaar
h Sterrenstelsels
• Oerknal / Bigbang
• Telescopen

Sterren & Straling

• Wet van Wien
v Wet van Stefan-Boltzmann
v Kwadratenwet
v Zonneconstante
v Hertzsprung-Russeldiagrammen
Levensloop van sterren
v Dopplereffect

Atomen & Spectra

• Elektromagnetisch Spectrum
• Soorten electromagnetische straling
v Planckkrommen
v Lijnenspectra
v ElektronVolt DEMO
• Fotonen
v Atoommodellen
v Energiediagrammen & spectraallijnen
Gasontladingslamp
Fotoelektrisch effect
v Golf of deeltje
v Tralie

Quantumfysica

v Dubbelspleet-experiment
v Broglie-golven
v Onzekerheidsprincipe van Heisenberg
Nulpuntsenergie
v Waterstofatoom
v Deeltje in een energieput
v Tunneleffect
v Uitsluitingsprincipe van Pauli

Licht & Lenzen

Lichtbundels
Spiegelen
Breking & wet van Snellius
Dispersie
Totale reflectie
Lenzen
Constructietekeningen
Positieve Lenzen
Negatieve Lenzen
Beeldvorming
Virtuele beelden
Lenswet
Vergroting
Lenssterkte
Oog
Loupe & gezichtshoek
Oudziendheid
Bijziendheid
Verziendheid

Trillingen & Golven

• Trillingen
v Fase & gereduceerde fase
• Oscilloscoop
• Harmonische trilling, slinger, massaveer DEMO
v Trillingsenergie & snelheid
• Resonantie & eigentrilling
• Golven
• Longitudinaal/transversaal
• Geluid en toonhoogte
v Golffasen
v Interferentie
v Knoop- & buiklijnen
• Snaren & staande golven
• Open buis
• Gesloten buis

Zenden & Ontvangen

Zenden & ontvangen van radiostraling
Modulatie
Amplitude modulatie (AM)
Frequentie modulatie (FM)
Bandbreedte
Bitrate
Sampling / Bemonsteren

Ioniserende straling & Medische beelden

• Isotopen & Atoomkernen
• Radioactief verval
• Vervalsoorten
• Halveringstijd
• Activiteit
• Ioniserende straling
• Dracht en ioniserend vermogen
• Detectiemethoden
• Toepassingen ioniserende straling
• Halveringsdikte & röntgenfoto's
• Schadelijkheid & dosisequivalent
• CAT-Scan
v MRI
• Echografie / Ultrasound
v PET

Kernen & Deeltjes

v Massaverschil & energie
Bindingsenergie
Neutrino's & leptonen
Elementaire deeltjes & quarks
Kernsplijting
Toepassingen kernsplijting
Uraniumverrijking

Centraal examen 2025

• = HAVO & VWO
h = alleen HAVO
v = alleen VWO