Inloggen

Gekromde tijdruimte

Volgens de algemene relativiteitstheorie moet het heelal waarin wij leven gezien worden als een 4-dimensionale tijdruimte. Tijd is een dimensie gelijkwaardig aan de drie ruimtelijke dimensies. Dit is voor ons moeilijk voor te stellen. Voor ons is tijd iets wezenlijks anders dan ruimte. Maar in de formules van de algemene relativiteitstheorie zijn ruimte en tijd volkomen gelijkwaardig. Nog ingewikkelder wordt het als de tijdruimte gekromd is door de aanwezigheid van massa. In deze videoles wordt uitgelegd hoe deze kromme tijdruimte leidt tot het versneld bewegen van voorwerpen. Iets wat wij zwaartekracht noemen maar volgens de algemene relativiteit het resultaat is van de kromming van de tijdruimte.
2 1070
0:00 Start
0:07 Tijd als 4e dimensie
0:59 Voorbeeld beweging
1:31 Gekromde baan
2:02 Beweging in tijdrichting
3:05 Vallen door kromming
3:37 Samenvatting

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Gekromde tijdruimte" hoort bij:

HAVO:       geen examenstof
VWO: : Keuzeonderwerp(SE)


Test jezelf - "Gekromde tijdruimte"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Een beweging in één dimensie is alleen mogelijk bij een …

Een voorwerp dat voor ons stilstaat beweegt zich volgens Einstein …

Een kromming in de tijdruimte wordt veroorzaakt door een …

rechte baan
snelheid 0
massaloos deeltje
niet
in de x-richting
in de tijdrichting
massa
snelheid
energie


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel relativiteitstheorie vind je in:
FotonRelativiteitVWO.pdf

Vraag over videoles "Gekromde tijdruimte"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Gekromde tijdruimte

Op maandag 18 feb 2019 om 17:11 is de volgende vraag gesteld
Voor de ontsnappingssnelheid op het oppervlak van een hemellichaam geldt: vontsnapping = de wortel van (2GM) / r. Wanneer ik Fmpz gelijk stel aan Fg, krijg ik de formule voor de snelheid: v = de wortel van (GM) / r. Hieruit volgt weer de formule: Rs = (2GM)/c^2. Hoe komt het dat er bij de formule voor de ontsnappingssnelheid '2G' wordt gebruikt en bij de andere formule slechts 'G'?

Erik van Munster reageerde op maandag 18 feb 2019 om 17:54
Bij ontsnappingssnelheid gaat het om de snelheid die nodig is om van een (stilstaande) massa te ontsnappen. De middelpuntzoekende kracht gaat over de iets wat in een cirkelvormige baan beweegt. Dit is hier niet zo. De formule voor ontsnappingssnelheid leidt je af door de gravitatie-energie en de kinetische energie aan elkaar gelijk te stellen. Zo kom je vanzelf op de formule voor ontsnappingssnelheid en de formule voor Rs.

Linh Nong reageerde op maandag 18 feb 2019 om 18:43
Voor de gravitatie-energie staat er in de formule '-G'. Waarom komt die min-teken niet meer voor in de formule van Rs?

Erik van Munster reageerde op maandag 18 feb 2019 om 18:47
Omdat het bij energie altijd gaat om energieVERSCHIL. In dit geval het verschil tussen de gravitatieenergie op het oppervlak (negatief) en op oneindige afstand (nul). De vraag is dan bv: hoeveel kinetische energie heb je nodig om van -4 J naar 0 J te gaan. Antwoord is dan 4 J. Geen minteken meer dus.


Bekijk alle vragen (2)



Oussama Akhiyat vroeg op woensdag 13 apr 2016 om 01:05
Waarom veroorzaakt de massa een kromming in de tijdruimte?

Erik van Munster reageerde op woensdag 13 apr 2016 om 08:45
Dag Oussama,

Natuurkundige snappen wel steeds meer over hoe massa ontstaat maar "waarom"vragen kan de wetenschap eigenlijk niet goed beantwoorden. Je kan wel bestuderen hoe het zit en hoe verschillende dingen van elkaar afhangen maar waarom de natuur zo werkt als ze werkt, daar kan de natuurkunde/sterrenkunde eigenlijk geen goed antwoord op geven.