Inloggen

Lengtecontractie

Een voorwerp wat zich met een bepaalde snelheid beweegt is volgens de speciale relativiteitstheorie korter dan wanneer het stilstaat. Een waarnemer aan boord van van een snel bewegende raket zal dit niet merken omdat ook de lineaal waarmee hij dit op zou kunnen meten met eenzelfde factor korter wordt. De factor waarmee de twee waargenomen lengtes van elkaar verschillen wordt de gammafactor genoemd. In de praktijk speelt dit alleen een rol bij extreem grote snelheden die in de buurt van de lichtsnelheid komen. Dit effect wordt ook wel lengtekrimp genoemd. In deze videoles uitleg over lengtecontractie.
4 1543
0:00 Start
0:10 Wat is lengtecontractie?
0:32 Lw = L0·√(1-v2/c2)
0:52 Rekenvoorbeeld
2:00 Samenvatting

Voorkennis

Speciale relativiteitstheorie

Formules

 
Lengtecontractie Lb = Le / γ Lb = waargenomen lengte (m)
Le = eigen lengte (m)
γ = gammafactor

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Lengtecontractie" hoort bij:

HAVO:       geen examenstof
VWO: : Keuzeonderwerp(SE)


Test jezelf - "Lengtecontractie"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Een raket met een lengte van 23 m vliegt met een snelheid van 2,0·108. Hoe groot ziet een stilstaande waarnemer deze raket?

De bestuurder van de raket uit de vorige vraag meet tijdens zijn vlucht zijn raket op. Welke lengte vindt hij?

Welke snelheid zou de raket moeten vliegen om hem helemaal tot 0 m te laten inkrimpen?

31 m
23 m
17 m
31 m
23 m
17 m
0 m/s
c
2·c


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel relativiteitstheorie vind je in:
FotonRelativiteitVWO.pdf

Vraag over videoles "Lengtecontractie"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Lengtecontractie

Nikki Langelaan vroeg op zondag 7 jun 2020 om 15:06
Hi Eric,
Hoe kan ik de formule voor de gamma factor zo omrekenen dat ik de snelheid bereken? (Ik kom elke keer uit op een min getal, wat niet kan kloppen)

Erik van Munster reageerde op zondag 7 jun 2020 om 16:09
Dag Nikki,

Ik zal het stapje voor stapje omrekenen vanuit de formule voor gamma:

gamma = wortel (1/(1 - v2/c2)

gamma^2 = 1 / (1 - v2/c2)

(1 - v2/c2) * gamma^2 = 1

(1 - v2/c2) = 1 / gamma^2

- v2/c2 = -1 + (1 / gamma^2)

v2/c2 = 1 - (1 / gamma^2)

v/c = wortel (1 - (1 / gamma^2))

Gamma is altijd groter van 1 dus 1/gamma^2 is dan altijd kleiner dan 1. 1 - 1/gamma^2 is dan altijd positief en kleiner dan 1. v/c is dan altijd kleiner dan 1.


Bekijk alle vragen (4)



Op woensdag 6 feb 2019 om 16:54 is de volgende vraag gesteld
Hoe hebben ze dit kunnen bewijzen? Je zou bijna denken dat je brein deze snelheden niet kan verwerken dus onze waarneming niet klopt met de werkelijkheid.

Erik van Munster reageerde op woensdag 6 feb 2019 om 17:19
Dat klopt. Deze snelheden zijn extreem groot en je zult hier in het dagelijks leven nooit iets van merken. Maar ze komen in de natuur wel degelijk voor. En in alle gevallen zijn dit soort dingen (bv lengtecontractie of dat tijd langzamer gaat) ook echt waargenomen.

Kijk voor voorbeelden in de praktijk bij opgave 6, 7 en 8 van de oefenopgaven bij relativiteitVWO (via "oefenen" hierboven). Alle effecten die hier voorkomen zijn ook écht gemeten.


Jan Walter vroeg op donderdag 15 sep 2016 om 14:47
Erik,
Geldt dit ook andersom. Ziet een bewegende waarnemer een stilstaande persoon ook als smaller?

Erik van Munster reageerde op donderdag 15 sep 2016 om 19:58
Vanuit het perspectief van de bewegende waarnemer staat hij zelf stil en beweegt de ander. Ook het begrip "stilstaande waarnemer" is dus relatief. Voor iemand anders hoeft een stilstaande waarnemer helemaal niet stil te staan.

Voordat je vragen kunt beantwoorden over groter, kleiner, kortere tijd of langere tijd is het dus belangrijk te weten vanuit wiens gezichtspunt je het beschouwt. Alle antwoorden (lengtes, tijdsduur) gelden alleen vanuit een enkel perspectief en kunnen anders zijn voor een andere waarnemer.


Oussama Akhiyat vroeg op woensdag 13 apr 2016 om 00:34
Hoi Erik,
Is het dan zo dat een bewegende waarnemer ook krimpt met dezelfde factor als andere voorwerpen als het een hele hoge snelheid heeft?

Erik van Munster reageerde op woensdag 13 apr 2016 om 08:33
Voor de bewegende waarnemer krimpt alles, ook hijzelf en dus ook alle meetlatten waarmee hij de lengtes kan opmeten. Dit betekent dat hij er zelf niks van zijn krimp zal merken.

Alleen een waarnemer voor wie de bewegende waarnemer beweegt zal merken dat hij krimpt.