Inloggen

Oerknal / Bigbang

De Amerikaanse sterrenkundige Edwin Hubble ontdekte door het meten van de roodverschuiving (dopplereffect) dat sterrenstelsels zich uit elkaar bewegen. Dit wordt het uitdijend heelal genoemd: Hoe verder weg een sterrenstelsel, hoe sneller het zich van ons af beweegt. Terugredenerend moeten alle sterrenstelsel zich dus vroeger vanuit een punt uitgespreid hebben over het heelal. De gedachte is dat dit ooit gebeurd is in de vorm van een gigantische explosie: De Big Bang of de oerknal. Door terug te rekenen is uitgerekend dat dit 13,7 miljard geleden gebeurd moet zijn.
FAQ
4 1873
0:00 Start
0:04 Ontdekking Hubble
0:14 Uitdijend heelal
0:51 13,7 miljard jaar
1:03 Oerknal of big bang
1:24 Samenvatting

Voorkennis

Sterrenstelsels, dopplereffect

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Oerknal / Bigbang" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2024 (CE)
VWO: : Centraal examen 2024 (CE)


Test jezelf - "Oerknal / Bigbang"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Edin Hubble heeft aan de hand van … ontdekt dat sterrenstelsels van elkaar weg bewegen.

Volgens de oerknaltheorie is het heelal … geleden ontstaan.

Hoe verder weg een sterrenstelsel hoe groter de …

roodverschuiving
intensiteits-metingen
berekeningen
4,5·109 jaar
20·109 jaar
13,7·109 jaar
radiele snelheid
massa
lichtkracht


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel zonnestelsel & heelal vind je in:
FotonZonnestelselHeelalHAVO.pdf
FotonSterrenStralingVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Oerknal / Bigbang" een rol speelt (havo/vwo):
Water uit de ruimte (v),

Vraag over videoles "Oerknal / Bigbang"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Oerknal / Bigbang

Op zaterdag 16 mrt 2019 om 16:02 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,

Ik begrijp het dopplereffect nog niet helemaal. Waarom heeft het verplaatsen van een voorwerp invloed op de golflengte en hoe zit het nou precies met blauw- en roodverschuiving? Daarnaast staat in mijn boek ook een formule om de snelheid te berekenen van het voorwerp dat verschuift (v=dlabda/labda*c). hoort deze formule bij de ce stof van VWO, want u behandelt deze formule niet.

Alvast Bedankt!

Op zaterdag 16 mrt 2019 om 16:07 is de volgende reactie gegeven
Ik zie nu pas dat er een apart filmpje voor het Dopplereffect is. Is mij niet opgemerkt, sorry daarvoor.

Erik van Munster reageerde op zaterdag 16 mrt 2019 om 17:53
Geen probleem:) Laat weten als je na het filmpje toch nog vragen hebt...


Bekijk alle vragen (4)



Op dinsdag 24 jan 2017 om 11:20 is de volgende vraag gesteld
Beste Erik,

Ik merkte op uit de opgaven van het boekje Foton: Zonnestelsel en heelal dat vanaf opgave 7 er kennis wordt verwacht die niet behandeld wordt in de videolessen omtrent Zonnestelsel en heelal. Ik moet dit jaar Havo examen doen, ik neem aan gewoon de filmpjes onder het kopje cirkelbeweging & gravitatie te bekijken? Hier komt de stof die benodigd is wel aanbod.

Mvg

Erik van Munster reageerde op dinsdag 24 jan 2017 om 14:18
Klopt, de videolessen onder het kopje Cirkelbeweging & Gravitatie horen hier ook bij (behalve de videolessen met een 'v' ervoor). Aan het begin van het fotonhoofdstuk Zonnestelsel & Heelal staat een overzicht van de videolessen die bij dat hoofdstuk horen.


Oussama Akhiyat vroeg op maandag 11 apr 2016 om 22:50
De uitdijing van sterrenstelsels(en eigenlijk het hele heelal) ontstaat toch door donkere energie?
Hoe zijn donkere energie en antimaterie nou eigenlijk in het heelal ontstaan?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 12 apr 2016 om 09:29
Dag Oussamma,

Eerlijk gezegd: Geen flauw idee. De ontdekking van het bestaan van donkere materie en donkere energie zijn vrij recent en in de kosmologie (zo heet het vak wat over het heelal als geheel gaat) is een heleboel wat nog onbegrepen is.


Raoul Pinedo vroeg op vrijdag 22 mei 2015 om 17:27
De "Oerknal" was geen explosie.

Erik van Munster reageerde op zaterdag 23 mei 2015 om 11:03
Dag Raoul,

Bij het begin van het heelal zijn ook tijd en ruimte zelf ontstaan en het is ontzettend moeilijk om je voor te stellen hoe dit nou kan.

Ik ben het met je eens dat het woord "explosie" niet klopt, maar het komt het dichtst in de buurt bij wat we ons wel voor kunnen stellen. Geeft ook een verklaring van het uit elkaar bewegen van sterrenstelsels. Vandaar dat de oerknal vaak als explosie wordt voorgesteld.

Raoul Pinedo reageerde op zondag 24 mei 2015 om 15:57
Touché.