Inloggen

Rechterhandregel spoel

Voor het uitvinden van de richting van magnetische veldlijnen in en buiten een stroomspoel bestaat een trucje; de rechterhandregel voor spoelen. Als je de gebogen vingers van je rechterhand laat wijzen in de richting van de stroom wijst de duim de richting van het magneetveld aan. In deze videoles uitleg hoe dit in de praktijk werkt en hoe de rechterhandregel voor draden en de rechterhandregel voor spoelen met elkaar samenhangen.
FAQ
8 6038
0:00 Start
0:19 Stroomspoel
0:25 Rechterhandregel voor spoel
0:58 Voorbeeld
1:17 Samenvatting

Voorkennis

Magnetische veldlijnen, spoel, stroom

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Rechterhandregel spoel" hoort bij:

HAVO:       geen examenstof
VWO: : Centraal examen 2024 (CE)


Test jezelf - "Rechterhandregel spoel"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Bij de rechterhandregel voor spoelen wordt de richting van het magneetveld aangegeven met je …

Een elektromagneet (spoel) is zo gericht dat het magneetveld recht naar je toe wijst. Wat is de richting van de stroom?

Wat is de richting van het magneetveld als de stroomrichting van de spoel van de vorige vraag wordt omgekeerd?

vingers
duim
handpalm
met de klok
tegen klok in
naar je toe
van je af
naar je toe
hangt ervan af


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel elektrische & magnetische velden vind je in:
FotonElektromagnetismeVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Rechterhandregel spoel" een rol speelt (havo/vwo):
Treinwielen (v), MRI (Magnetic Resonance Imaging) (v), Mechanische doping (v),

Vraag over videoles "Rechterhandregel spoel"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Rechterhandregel spoel

Ilana Vinke vroeg op zondag 18 jul 2021 om 21:22
Bij de video stroomspoel word de rechterhand regel andersom gebruikt voor een spoel. Vingers zijn daar magneetveld en duim is stroom. Maakt het iets uit?

Erik van Munster reageerde op zondag 18 jul 2021 om 21:44
Zeker maakt het iets uit. Er bestaan twee rechterhand regels: ééntje voor stroomdraden en ééntje voor stroomspoelen.

Wat je vingers en je duim aanwijzen is precies omgekeerd bij beide regels. Vandaar.


Bekijk alle vragen (8)



Op dinsdag 14 mei 2019 om 16:19 is de volgende vraag gesteld
kan dit vergeleken worden met de linkerhandregel, of is dat een apparte

Erik van Munster reageerde op dinsdag 14 mei 2019 om 16:34
Nee, de linkerhandregel gaat over de Lorentzkracht.
De rechterhandregel gaat over stroomrichting en magneetveld.

Op dinsdag 14 mei 2019 om 16:35 is de volgende reactie gegeven
Legt u dat ook ergens uit? ik kan het namelijk niet vinden


Roy Zhou vroeg op donderdag 25 apr 2019 om 00:00
Beste Erik,
In vraag 2 van "Test jezelf" wijst het magneetveld naar je toe, en omdat in vraag 3 de stroomrichting wordt omgekeerd hoort het magneetveld toch van je af te wijzen? Het antwoord zegt "naar je toe" blijkbaar.

Erik van Munster reageerde op donderdag 25 apr 2019 om 00:11
Het goede antwoord bij vraag 3 van Test-jezelf moet inderdaad "van je af" zijn. Inderdaad het omgekeerde van de situatie bij vraag 2.


Liv Valk vroeg op vrijdag 22 mrt 2019 om 10:07
Beste Erik, op meerdere plaatjes op internet heb ik gevonden dat het magneetveld dat ontstaat van de Zuidpool naar de Noordpool loopt bij een spoel, maar buiten een magneet liep er toch altijd een stroom van Noord naar Zuid, hoe kan dit?

Erik van Munster reageerde op vrijdag 22 mrt 2019 om 10:48
Magnetische veldlijnen lopen inderdaad buiten een magneet van N naar Z en binnen in de magneet van Z naar N. Dit is ook bij een spoel zo. Weet je zeker dat de plaatjes over veldlijnen gingen?

Anders kun je me ook zo'n plaatje mailen hoor. Mailadres vindt je bij "contact" hierboven.


Suus Plaum vroeg op dinsdag 20 nov 2018 om 22:02
Als je B hebt en I wil weten en je kijkt naar het eerste voorbeeldje dan zou met de rechterhandregel de B dus van links naar rechts dus je duim naar links en je vingers gekromd naar je toe. Hoe weet je dan dat I van links naar rechts loopt, want gekromd naar je toe zou je denken dat hij naar beneden zou gaan.....

Erik van Munster reageerde op woensdag 21 nov 2018 om 08:29
De stroom gaat in het eerste voorbeeld inderdaad aan de linkerkant de spoel in en aan de rechterkant er weer uit. Maar: het gaat erom hoe de stroom in de spoel zélf loopt.

Als je het draadje volgt zie je dat de stroom in de wikkelingen van de spoel aan de voorkant naar beneden loopt en aan de achterkant naar boven (vanaf ons gezien).

Precies zoals je gekromde vinger het aangeven.


Kees Knol vroeg op maandag 24 sep 2018 om 09:52
Ik blijf het lastig vinden, de richting van het magnetisch veld in een spoel. Is het niet zo: het magnetisch veld in een spoel heeft dezelfde richting als de elektrische stroom, die van plus naar min loopt. Of ben ik juist hier in de war: bewegen de negatief geladen elektronen zich naar de pluspool - en zo ook het magnetisch veld?

Erik van Munster reageerde op maandag 24 sep 2018 om 11:35
Nee, zo simpel is het niet: de richting van het magnetisch veld in een spoel is niet altijd de richting waarin de stroom loopt. De richting waarin de wikkelingen in de spoel lopen is namelijk ook van belang. Je hebt echt de rechterhandregel voor spoelen nodig voor het verband tussen stroom en magneetveld.


Op dinsdag 9 jan 2018 om 23:09 is de volgende vraag gesteld
Het filmpje hiervoor en dit filmpje spreken elkaar tegen. In het filmpje hiervoor geef je met je vingers het magnetisch veld weer (B) en hier is het precies andersom...

Erik van Munster reageerde op woensdag 10 jan 2018 om 10:08
Klopt, er zijn twee verschillende rechterhandregels. In het ene geval is de duim B en in het andere geval de vingers.
Het gaat er om of je te maken hebt met een spoel of met een draad:

Bij een spoel geldt: Gebogen vingers= stroom, Duim=B.
Bij een draad geldt: Gebogen vingers= B, Duim=stroom.


Op woensdag 3 jan 2018 om 00:09 is de volgende vraag gesteld
Hoi,

Ik ben bezig met een opgaven waarin ook een spoel voorkomt (die verticaal staat). Er hangt een magneet boven met de noordpool naar beneden. Het enige gegeven wat je hebt is dat de spoel aan de bovenkant de zuidpool heeft zitten. Nu is de vraag hoe de stroom in deze spoel loopt, van beneden naar boven of van boven naar beneden.

Bij de antwoorden staat "De noordpool van de magneet zit aan de onderkant. Als de magneet wordt aangetrokken, is de zuidpool van de spoel aan de bovenkant. Met behulp van de rechterhandregel bepaal je dat de stroom van onder naar boven loopt."
Ik snap niet helemaal hoe ze op dit antwoord komen. Als de spoel aangetrokken wordt en dus momenteel een noord- en zuidpool heeft, wordt het toch tijdelijk ook een magneet? En binnen een magneet loopt de stroom toch van zuid naar noord? Dus in dit geval juist van boven naar beneden.
Ik hoop dat u mijn vraag zou kunnen beantwoorden.

Met vriendelijke groet!

Erik van Munster reageerde op woensdag 3 jan 2018 om 09:57
Dat de spoel aangetrokken wordt komt omdat een spoel een elektromagneet wordt zodra er een stroom doorloopt. Met de rechterhandregel voor spoelen (deze videoles) kun je erachter komen in welke richting de stroom door de spoel loopt:

Je weet dat namelijk de spoel aan de bovenkant een zuidpool en dus aan de onderkant een noordpool. Binnen een magneet lopen magnetische veldlijnen altijd van Z naar N (en dus niet de stroom!!). In dit geval lopen de magnetische veldlijnen naar beneden:

Je laat je duim van je rechterhand naar beneden wijzen. Je gekromde vingers wijzen dan de richting aan van de stroom in de spoel.

Hoop dat je hier verder mee komt...