Inloggen

Beeldvorming

Wanneer lichtstralen afkomstig uit één punt op een lens vallen en, nadat ze door de lens zijn afgebogen, weer bijeenkomen in een ander punt dan heet dit punt een beeldpunt. Van alle punten van een voorwerp kan op deze manier een verzameling beeldpunten gemaakt worden. Deze verzameling beeldpunten wordt bij elkaar een beeld genoemd. In deze videoles een aantal voorbeelden van situaties waarmee door een lens een beeld wordt gemaakt.
4 932
0:00 Start
0:08 Voorbeeld
1:09 1 punt → 1 beeldpunt
1:39 Invloed afstand
1:53 Constructietekening
3:15 Positieve lens en v>f
3:34 Samenvatting

Voorkennis

Lens, brandpuntsafstand, constructietekening

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Beeldvorming" hoort bij:

HAVO:       Keuzeonderwerp(SE)
VWO: : geen examenstof


Test jezelf - "Beeldvorming"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Om te bepalen waar het beeld van een voorwerp terecht komt moet je het verloop van minstens … lichtstralen met verschillende richting tekenen.

Het is bij het reconstrueren van een beeld handig om één van de lichtstralen door het … te tekenen.

Is de volgende stelling waar? 'Een beeld heeft altijd precies dezelfde grootte als het voorwerp'

1
2
3
voorwerp
optisch midden
brandvlak
Ja
Nee
Alleen bij positieve lenzen


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel licht & lenzen vind je in:
FotonLichtLenzenHAVO.pdf

Vraag over videoles "Beeldvorming"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Beeldvorming

Op zondag 31 mei 2020 om 21:09 is de volgende vraag gesteld
Hoi Erik, in het filmpje "positieve lenzen" gaf je aan dat je op het brandpunt F een brandvlak moet tekenen, evenwijdig aan de hoofdas. Zo kon je dus het bijbrandpunt bepalen en weet je hoe de lichtstraal verder loopt. In dit filmpje heb je geen brandvlak getekend door het brandpunt. Alleen is er wel een bepaald snijpunt waar alle lichtstralen komen. Hoe weet je dan waar dat snijpunt ligt?

Erik van Munster reageerde op zondag 31 mei 2020 om 21:19
Als je van alle lichtstralen die op de lens vallen zou bepalen hoe ze verder zouden lopen, zou je er vanzelf achter komen dat ze allemaal door één punt gaan. Dit punt hoeft niet perse op het brandvlak te liggen. Je komt er vanzelf achter waar dit punt ligt als je het vervolg van iedere lichtstralen tekent.

Het is trouwens niet nodig om dit bij alle lichtstralen te doen. Je hebt eigenlijk maar twee lichtstralen nodig om het punt te vinden waar ze elkaar kruizen.


Bekijk alle vragen (4)



Deborah Cnossen vroeg op donderdag 16 apr 2015 om 13:31
Kan ik alleen een beeld construeren als ik twee brandpunten heb? Of kan het ook zonder?

Erik van Munster reageerde op donderdag 16 apr 2015 om 17:29
Als je verder alleen het voorwerp en de afstand tot de lens weet dan heb je minstens een van de brandpunten nodig om te construeren waar het beeld terecht komt. Je kunt natuurlijk de lichtstraal door het optisch midden (O) tekenen maar aan 1 lichtstraal heb je niet genoeg om het beeld te kunnen bepalen.


Op maandag 8 dec 2014 om 14:59 is de volgende vraag gesteld
Dus gaat er alleen bij beeldvorming een straal door het brandpunt? Want in het filmpje positieve lens is dat namelijk niet het geval, dan kruist een lichtstraal met de bijas in het bijbrandpunt. Heb ik dit goed begrepen of niet? :)

Erik van Munster reageerde op maandag 8 dec 2014 om 15:13
Of een lichtstraal door het brandpunt gaat heeft niet te maken met of er een beeld gevormd wordt of niet maar hoe de lichtstraal op de lens valt:

Als een lichtstralen loodrecht op de lens valt gaat hij de andere kant door het brandpunt (bij positieve lenzen).

Als een lichtstraal niet loodrecht maar onder een hoek op de lens valt gaat hij aan de andere kant niet door het brandpunt maar door een bijbrandpunt.

Julide Saricaoglu reageerde op maandag 8 dec 2014 om 21:48
Maar hoe komt het dan dat het punt waar al de lichtstralen doorheen gaan, verder ligt dan dat brandpunt en niet op de lijn van het brandvlak?

Erik van Munster reageerde op dinsdag 9 dec 2014 om 16:53
Lichtstralen die samenkomen in een ander punt dan het brandpunt, vallen niet evenwijdig op de lens. Het is dus geen parallelle lichtbundel die op de lens valt. Als ze dit wel zouden doen zouden ze netjes allemaal in het brandvlak bij elkaar komen.

Als het punt waar ze samenkomen verder ligt dan het brandvlak is de bundel die op de lens valt niet evenwijdig maar divergerend. Dit is bijvoorbeeld wat er gebeurt bij het maken van een afbeelding.


Lisabeth Van Berkel vroeg op dinsdag 17 dec 2013 om 13:48
Hoe wordt eigenlijk het punt gevonden waarin alle lijnen elkaar kruisen ( verder van het brandpunt af )

1 je neemt een lijn doort het optische midden, hierdoor weet je dat de lijn verder rechtdoor gaat.

2 je neemt een lijn paralel aan de hoofdas,waardoor je weet dat het door brandpunt F moet gaan

en zo weet je dat de lijnen ergens kruisen, maar zijn er ook andere manieren want ik zie in de video dat je bij de eerste voorbeeld geen lijnen paralel aan de hoofdas hebt.

Erik van Munster reageerde op dinsdag 17 dec 2013 om 14:14
Je hebt maar twee lichtstralen nodig om te weten waar ze elkaar kruisen en eigenlijk maakt het niet uit welke twee lichtstralen dit zijn. Je kunt elke lichtstraal hiervoor nemen. In de videoles "Positieve lenzen" en "Negatieve lenzen" wordt uitgelegd hoe je voor elke lichtstraal kan bepalen hoe deze verder loopt.

De reden dat vaak de lichtstraal parallel aan de hoofdas en de lichtstraal door O gebruikt worden is dat dit het makkelijkst is. De ene lichtstraal gaat door het brandpunt en de andere rechtdoor door O. Maar andere lichtstralen kunnen dus ook.

Lisabeth Van Berkel reageerde op dinsdag 17 dec 2013 om 14:56
je hebt in de video 2 brandpunten , een stippeltje en een brantpunt voor het beeld van het voorwerp. van welke lijnen is het stippeltje de brandpunt?

Lisabeth Van Berkel reageerde op dinsdag 17 dec 2013 om 14:58
''brantpunt voor het beeld van het voorwerp'' = beeldpunt

Erik van Munster reageerde op dinsdag 17 dec 2013 om 16:15
Elke lens heeft maar twee brandpunten. Dit zijn in de videoles de puntjes aan weerzijden van de lens op de hoofdas (stippellijn).

De punten waar de lichtstralen vandaan komen en de punten waar ze weer samenkomen zijn dus geen brandpunten (!). De plaatsen waar de lichtstralen samenkomen heten voorwerps- en beeldpunten.
Alle punten van het voorwerp hebben een beeldpunt. De punten die gekozen zijn in de videoles (de bloem zelf en de onderkant van de steel) zijn twee voorbeelden maar je zou dit kunnen doen voor elk willekeurig punt van de bloem.

De brandpunten van een lens liggen vast en zijn onafhankelijk van het voorwerp. De brandpunten heb je wel nodig om te kunnen bepalen waar het beeld komt van een voorwerp.

Lisabeth Van Berkel reageerde op dinsdag 27 mei 2014 om 15:18
kan een beeld gemaakt worden van een voorwerp dat tussen de lens en het brandpunt in staat?

Lisabeth Van Berkel reageerde op dinsdag 27 mei 2014 om 15:19
sorry ik zie het al bij virtuele beelden. zie het maar als niet gevraagd