Inloggen

Wet van Wien

Met de wet van Wien kan uitgerekend worden waar het maximum van een Planckkromme zich bevindt. De golflengte waar de piek van een Planckkromme ligt blijkt omgekeerd evenredig te zijn met de temperatuur in Kelvin: Bij hogere temperaturen ligt het maximum van een Planckcurve meer naar het blauw toe dan bij lagere temperaturen. Met de wet van Wien kan de temperatuur van een zwarte straler (zoals een ster) rechtstreeks uit een gemeten spectrum worden afgeleid.
FAQ
9 3942
0:00 Start
0:10 Plankkromme
0:26 Invloed temperatuur
1:08 λmax·T = kW
1:29 Voorbeeld
2:22 Zwarte stralers
2:42 Samenvatting

Voorkennis

Planckkromme, temperatuur

Formules

 
Wet van Wien λmax = golflengte maximum (m)
kW = 2,8977721·10-3 mK
T = temperatuur (K)

Moet ik dit kennen?

De stof in videoles "Wet van Wien" hoort bij:

HAVO:       Centraal examen 2025 (CE)
VWO: : Centraal examen 2025 (CE)


Test jezelf - "Wet van Wien"

Maak onderstaande meerkeuzevragen, klik op 'nakijken' en je weet meteen de uitslag. Als je één of meer vragen fout hebt moet je de videoles nog maar eens bekijken.
Vraag 1
Vraag 2
Vraag 3
Hoe hoger de temperatuur van een voorwerp hoe … de golflengte waarop de meeste straling wordt uitgezonden.

Een ster heeft een oppervlakte-temperatuur van 4650 K. Wat is de golflengte waarbij de ster de meeste straling uitzendt?

Wat voor kleur heeft het licht uitgestraald door de ster uit de vorige vraag?

lager
hoger
blijft gelijk
440,6 nm
576,0 nm
623,2 nm
oranje
groen
blauw


Extra oefenmateriaal?

Oefenopgaven over het onderdeel sterren & straling vind je in:
FotonSterrenStralingVWO.pdf

Examenopgaven

Recente examenopgaven waarin "Wet van Wien" een rol speelt (havo/vwo):
Kunstmatige meteoroïden (h), Hawkingstraling (v), Superaarde? (h), Parkeren in de ruimte (v), Adelaarsnevel (v), Practicum warmtestraling (v), Sirius (h), De maan Europa (h), Planck (v), Sirius B als Quantumsysteem (v), Elektronen uit metaal stoken (v), Mechanische doping (v), Rosetta (h), Kookstenen (h), Proxima b (h),

CCVX-opgaven waarin "Wet van Wien" een rol speelt (havo/vwo):
Elektriciteit,

Vraag over videoles "Wet van Wien"?


    Hou mijn naam verborgen

Eerder gestelde vragen | Wet van Wien

Op vrijdag 28 feb 2025 om 21:10 is de volgende vraag gesteld
Waarom staat in de planckkrome van binas 22 geen gamma, rontgen en radiostraling? Betekent dat dat een zwarte straler deze straling niet kan uitzenden en de sterren dus ook niet? Vanaf 200nm stoppen de grafieken ook met verlopen.

Op vrijdag 28 feb 2025 om 21:14 is de volgende reactie gegeven
U zegt namelijk dat de maximale golflengte uiteindelijk verschuift tot de blauwe straling, maar waarom niet tot gammastraling

Erik van Munster reageerde op vrijdag 28 feb 2025 om 22:39
In theorie kan het zeker verder dan blauw opschuiven. Ook UV, röntgen en gamma. Alleen wordt de temperatuur die daarvoor nodig is in de praktijk niet bereikt. De allerheetste sterren zijn blauw. Hetere sterren waarbij de piek in UV ligt zijn er niet.


Bekijk alle vragen (9)



Op zaterdag 4 jan 2025 om 13:37 is de volgende vraag gesteld
Dag meneer van Munster,
Veel sterren zijn wit van kleur, wat golflengte moet ik than invullen in de wet van Wien?
Bij voorbaat bedankt,
AT

Erik van Munster reageerde op zaterdag 4 jan 2025 om 14:23
Wit betekent dat alle kleuren er in zitten maar om te weten waar het maximum ligt zou je de Plankkromme (grafiek) erbij moeten hebben.

(De zon is ook wit (geel/wit eigenlijk) dus de plankkromme zal waarschijnlijk lijken op die van de zon zoals die in Binas staat)


Op woensdag 15 mei 2019 om 13:08 is de volgende vraag gesteld
Hey Erik,

is er misschien een video uitleg over straling want, ik snap er niks van

Op woensdag 15 mei 2019 om 16:36 is de volgende reactie gegeven
Zeker. Kijk bij de videolessen "Elektromagnetische spectrum" en "Soorten elektromagnetische straling". Staan onder het kopje "Atomen en Spectra".


Op donderdag 4 apr 2019 om 12:56 is de volgende vraag gesteld
In welke BiNaS tabel staan de planckkrommen?

Op donderdag 4 apr 2019 om 13:41 is de volgende reactie gegeven
Tabel 22.

(Als je iets niet kunt vinden in de BINAS kun je altijd even achterin in het register kijken)


Op maandag 15 mei 2017 om 10:13 is de volgende vraag gesteld
Staat m K voor mega kelvin of voor meter kelvin?

Op maandag 15 mei 2017 om 14:55 is de volgende reactie gegeven
De eenheid van kW is de meter*Kelvin. Kun je ook uit de formule afleiden, uit de formule volgt namelijk voor kW

kW = λ * T

De eenheid van kW is dus de eenheid van golflengte (meter) maal de eenheid voor temperatuur (Kelvin).


Op maandag 3 apr 2017 om 21:52 is de volgende vraag gesteld
Ik heb een vraag over zwarte stralers. Waarom zijn zwarte stralers zwak?

Op dinsdag 4 apr 2017 om 09:30 is de volgende reactie gegeven
Een zwarte straler is een voorwerp dat uit zichzelf niet bepaalde kleuren absorbeert en in alle golflengtes straling uit kan zenden. Het heeft dus niets te maken met sterk of zwak.


Op donderdag 19 mei 2016 om 20:19 is de volgende vraag gesteld
Hoi Erik,
Is de effectieve temperatuur van tabel 32 in de Binas van sterren ook te gebruiken bij de Wet van Wien?

Op donderdag 19 mei 2016 om 20:51 is de volgende reactie gegeven
Jazeker. De effectieve temperatuur in tabel 32 is de temperatuur aan het oppervlak van de ster. Hiermee kun je dus inderdaad, met de wet van Wien, uitrekenen bij welke golflengte de meeste straling wordt uitgezonden van elke ster.


Op maandag 6 apr 2015 om 10:40 is de volgende vraag gesteld
In de samenvatting "Natuurkunde in het kort (havo, nieuw programma)" staat de formule λmax = kW x T,klopt het dat dit niet mogelijk is en hier λmax = kW/T wordt bedoeld?

Op maandag 6 apr 2015 om 10:43 is de volgende reactie gegeven
De λmax staat voor de maximale golflengte (hij pakte het tekentje niet)

Op maandag 6 apr 2015 om 11:12 is de volgende reactie gegeven
Dag Celine,

Dank voor je berichtje. De formule moet inderdaad zijn lambda = kW/T. Stond niet goed in natuurkunde-in-het-kort. Ik heb het meteen verbeterd en de goede verbeterde versie staat nu op de site. Bedank voor je oplettendheid...

Erik


Op dinsdag 24 feb 2015 om 12:56 is de volgende vraag gesteld
zijn er ook oefenopdrachten van de wet van wien?

Op dinsdag 24 feb 2015 om 15:20 is de volgende reactie gegeven
Dag Jim,

Helaas, de Wet van Wien is nieuw in het examenprogramma. Dit betekent dat er dus nog geen oude opgaven zijn, zoals bij de meeste andere opgaven. Als je een schoolboek hebt wat al is aangepast aan het nieuwe eindexamenprogramma staan er in je boek vast opgaven over.